Biblia w rok – 1 kwietnia

Czytania na 1 kwietnia
Księga Powtórzonego Prawa 27 – 28
Mądrość Syracha 1
List do Rzymian 11

*******

Księga Powtórzonego Prawa 27 – 28

MOWY KOŃCOWE

Spisanie Prawa

¹ Mojżesz razem ze starszymi Izraela wydał taki nakaz: Zachowajcie całe to Prawo, które ja wam dziś ogłaszam.
² A po przejściu Jordanu do ziemi, którą daje ci Pan, Bóg twój, postawisz wielkie kamienie i pobielisz je wapnem. ³ Wypiszesz wszystkie słowa tego Prawa po przejściu, aby wkroczyć do ziemi, którą wam daje Pan, Bóg twój – ziemi opływającej w mleko i miód – jak wam przyrzekł Pan, Bóg ojców waszych. ⁴ Gdy przejdziecie Jordan, postawicie te kamienie, jak ja wam dziś nakazuję, na górze Ebal i wapnem je pobielicie. ⁵ I wystawicie tam ołtarz ku czci Pana, Boga swego, ołtarz z kamieni, których nie obrabiało żelazo. ⁶ Z kamieni nieciosanych zbudujecie ten ołtarz dla Pana, Boga swego, i złożycie na nim ofiary całopalne ku czci Pana, Boga swego. ⁷ Jemu złożycie też ofiary biesiadne, spożyjecie je na miejscu i będziecie się cieszyć wobec Pana, Boga swego. ⁸ Na kamieniach wypiszecie wszystkie słowa tego Prawa. Wyryjcie je dobrze!
⁹ Potem Mojżesz i kapłani-lewici rzekli do całego Izraela te słowa: Zamilknij, Izraelu, i słuchaj, w dniu dzisiejszym stałeś się narodem Pana, Boga swego. ¹⁰ Będziesz słuchał głosu Pana, Boga swego, i wypełniał Jego polecenia i prawa, które ja ci dzisiaj daję.

Przekleństwa i błogosławieństwa

¹¹ Tego samego dnia wydał Mojżesz ludowi takie polecenie: ¹² Gdy przekroczycie Jordan, staną na górze Garizim, by błogosławić lud: Symeon, Lewi, Juda, Issachar, Józef i Beniamin. ¹³ A na górze Ebal staną, by przeklinać: Ruben, Gad, Aser, Zabulon, Dan i Neftali. ¹⁴ Lewici zabiorą głos i zawołają do całego Izraela:
¹⁵ „Przeklęty każdy, kto wykona posąg rzeźbiony lub z lanego metalu – rzecz obrzydliwą dla Pana, robotę rąk rzemieślnika – i postawi w miejscu ukrytym”. A w odpowiedzi cały lud powie: „Amen”.
¹⁶ „Przeklęty, kto gardzi swoim ojcem lub matką”. A cały lud powie: „Amen”.
¹⁷ „Przeklęty, kto przesuwa miedzę swego bliźniego”. A cały lud powie: „Amen”.
¹⁸ „Przeklęty, kto sprawia, że niewidomy błądzi na drodze”. A cały lud powie: „Amen”.
¹⁹ „Przeklęty, kto łamie prawo obcokrajowca, sieroty i wdowy”. A cały lud powie: „Amen”.
²⁰ „Przeklęty, kto obcuje cieleśnie z żoną swego ojca, gdyż odkrywa brzeg płaszcza swojego ojca”. A cały lud powie: „Amen”.
²¹ „Przeklęty, kto obcuje cieleśnie z jakimkolwiek zwierzęciem”. A cały lud powie: „Amen”.
²² „Przeklęty, kto obcuje cieleśnie ze swoją siostrą, córką ojca swego albo córką swojej matki”. A cały lud powie: „Amen”.
²³ „Przeklęty, kto obcuje tak ze swoją teściową”. A cały lud powie: „Amen”.
²⁴ „Przeklęty, kto w ukryciu wymierzy cios [śmiertelny] bliźniemu”. A cały lud powie: „Amen”.
²⁵ „Przeklęty, kto bierze podarunek, by rozlać krew niewinnego”. A cały lud powie: „Amen”.
²⁶ „Przeklęty, kto nie trzyma się nakazów tego Prawa i nie wypełnia ich”. A cały lud powie: „Amen”.

Błogosławieństwo za wierność

¹ Jeśli więc pilnie będziesz słuchał głosu Pana, Boga swego, wiernie wypełniając wszystkie Jego polecenia, które ja ci dziś daję, wywyższy cię Pan, Bóg twój, ponad wszystkie narody ziemi. ² Spłyną na ciebie i spoczną wszystkie te błogosławieństwa, jeśli będziesz słuchał głosu Pana, Boga swego. ³ Będziesz błogosławiony w mieście, błogosławiony na polu. ⁴ Błogosławiony będzie owoc twego łona, plon twej roli, przychówek twych zwierząt, przyrost twego większego bydła i pomiot bydła mniejszego. ⁵ Błogosławiony będzie twój kosz i dzieża. ⁶ Błogosławione będzie twoje wejście i wyjście. ⁷ Pan sprawi, że twoi wrogowie, którzy powstaną przeciw tobie, zostaną pobici przez ciebie. Jedną szli drogą przeciw tobie, a siedmioma drogami uciekać będą przed tobą.
⁸ Pan rozkaże, by z tobą było błogosławieństwo w spichrzach, we wszystkim, do czego rękę wyciągniesz. On będzie ci błogosławił w kraju, który ci daje Pan, Bóg twój. ⁹ Pan uczyni cię swoim świętym ludem, jak ci poprzysiągł, jeśli będziesz zachowywał polecenia Pana, Boga swego, i chodził Jego drogami. ¹⁰ Wtedy zobaczą wszystkie narody ziemi, że imię Pana zostało wezwane nad wami, i będą się ciebie lękały. ¹¹ Napełni cię Pan w obfitości dobrami z owocu twego łona, przychówkiem twego bydła, plonami pola, w kraju, o którym poprzysiągł przodkom twoim, że da go tobie. ¹² Pan otworzy dla ciebie bogate swoje skarby nieba, dając w swoim czasie deszcz, który spadnie na twoją ziemię, i błogosławiąc każdej pracy twoich rąk. Ty będziesz pożyczał wielu narodom, a sam u nikogo nie zaciągniesz pożyczki. ¹³ Pan umieści cię zawsze na czele, a nie na końcu; zawsze będziesz górą, a nigdy ostatni, bylebyś tylko słuchał poleceń Pana, Boga swego, które ja ci dziś nakazuję pilnie wypełniać. ¹⁴ Nie zbaczaj od słów, które ja ci dzisiaj obwieszczam, ani na prawo, ani na lewo, po to, by iść za bogami obcymi i służyć im.

Przekleństwa za występki

¹⁵ Jeśli nie usłuchasz głosu Pana, Boga swego, i nie wykonasz pilnie wszystkich poleceń i praw, które ja dzisiaj tobie daję, spadną na ciebie wszystkie te przekleństwa i dotkną cię.
¹⁶ Przeklęty będziesz w mieście i przeklęty na polu. ¹⁷ Przeklęty twój kosz i twoja dzieża. ¹⁸ Przeklęty owoc twego łona, plon twej roli, przyrost twego większego bydła i pomiot bydła mniejszego. ¹⁹ Przeklęte będzie twoje wejście i wyjście.
²⁰ Pan ześle na ciebie przekleństwo, zamieszanie i przeszkodę we wszystkim, do czego wyciągniesz rękę, co będziesz czynił. Zostaniesz zmiażdżony i zginiesz nagle wskutek przewrotnych swych czynów, ponieważ Mnie opuściłeś. ²¹ Pan sprawi, że przylgnie do ciebie zaraza, aż cię wygładzi na tej ziemi, którą idziesz posiąść. ²² Pan dotknie cię wycieńczeniem, febrą, zapaleniem, oparzeniem, śmiercią od miecza, zwarzeniem zbóż od gorąca i śniecią: będą cię one prześladować, aż zginiesz. ²³ Niebiosa, które masz nad głową, będą z brązu, a ziemia pod tobą – żelazna. ²⁴ Pan ześle na twą ziemię zamiast deszczu – pył i piasek; będzie na ciebie padał z nieba, aż cię wyniszczy. ²⁵ Pan sprawi, że poniesiesz klęskę od swych wrogów. Jedną drogą przeciw nim pójdziesz, a siedmioma będziesz przed nimi uciekał i wzbudzisz grozę we wszystkich królestwach ziemi. ²⁶ Twój trup będzie strawą wszystkich ptaków powietrznych i zwierząt lądowych, a nikt ich nie będzie odpędzał.
²⁷ Pan dotknie cię wrzodem egipskim, hemoroidami, świerzbem i parchami, których nie zdołasz wyleczyć. ²⁸ Pan dotknie cię obłędem, ślepotą i niepokojem serca. ²⁹ W południe będziesz szedł po omacku, jak niewidomy idzie po omacku w ciemności, w zabiegach swoich nie będziesz miał powodzenia. Stale będziesz napastowany, ograbiany, a nikt cię nie będzie ratował. ³⁰ Zaręczysz się z kobietą, a kto inny ją posiądzie; zbudujesz dom, a nie będziesz w nim mieszkał; zasadzisz winnicę, a nie zbierzesz jej owoców. ³¹ Twój wół na oczach twych zostanie zabity, a nie będziesz go jadł. Twój osioł zostanie ci zrabowany i nie wróci do ciebie; twoje owce zostaną wydane twym wrogom, a nie będzie komu cię wspomóc. ³² Synowie twoi i córki zostaną dane obcemu narodowi. Z tęsknoty, patrząc za nimi codziennie, wyniszczysz twe oczy, a ręka twoja będzie bezsilna. ³³ Plon twego pola i całego trudu spożyje lud, którego nie znasz. Zawsze będziesz gnębiony i uciskany. ³⁴ Dostaniesz obłędu na widok, jaki się przedstawi twym oczom. ³⁵ Pan cię dotknie złośliwymi wrzodami na kolanach i nogach, nie zdołasz ich uleczyć; rozciągną się od stopy aż do wierzchu głowy.
³⁶ Ciebie i twego króla, którego sobie wybierzesz, zaprowadzi Pan do narodu nie znanego ani tobie, ani twoim przodkom. Tam będziesz służył obcym bogom drewnianym i kamiennym. ³⁷ Wywołasz grozę, wejdziesz do przysłowia i w pośmiewisko u wszystkich narodów, do których zaprowadzi cię Pan.
³⁸ Wyniesiesz na swoje pola wiele ziarna, a zbierzesz mało, gdyż je pożre szarańcza. ³⁹ Zasadzisz i uprawisz winnicę, a nie będziesz pił wina i niczego nie zbierzesz, bo wszystko pożre robactwo. ⁴⁰ Będziesz posiadał we wszystkich swoich granicach drzewa oliwne, a nie namaścisz się oliwą, gdyż oliwki opadną. ⁴¹ Wydasz na świat synów i córki, a nie zostaną u ciebie, bo pójdą w niewolę. ⁴² Wszystkie drzewa i ziemiopłody pożrą owady.
⁴³ Obcy, mieszkający u ciebie, będzie się wynosił coraz wyżej, a ty będziesz zstępował coraz niżej. ⁴⁴ On ci będzie pożyczał, a ty jemu nie pożyczysz. On będzie na czele, a ty zostaniesz w tyle.
⁴⁵ Spadną na ciebie wszystkie te przekleństwa, będą cię ścigały i dosięgną cię, aż cię zniszczą, bo nie słuchałeś głosu Pana, Boga swego, by strzec nakazów i praw, które na ciebie nałożył. ⁴⁶ Staną się one znakiem i zapowiedzią dla ciebie i twego potomstwa na wieki. ⁴⁷ Zamiast służyć Panu, Bogu twemu, w radości i dobrym sercem, mając obfitość wszystkiego – ⁴⁸ w głodzie, w pragnieniu, w nagości i w największej nędzy będziesz służył swoim wrogom, których Pan naśle na ciebie. On położy na twój kark żelazne jarzmo, aż do zupełnej twej zagłady.
⁴⁹ Wzbudzi Pan przeciw tobie lud z daleka, z krańców ziemi, podobny do szybko lecącego orła, naród, którego języka nie rozumiesz, ⁵⁰ naród o wzroku dzikim. Nie uszanuje on starca ani dla młodzieńca nie będzie miał litości. ⁵¹ On zje przychówek twego bydła, zbiory z twego pola, aż cię wytępi. Nie zostawi ci nic: ani zboża, ani moszczu, ani oliwy, ani przychówka twego bydła większego, ani pomiotu – mniejszego, aż cię zniszczy. ⁵² Będzie cię oblegał we wszystkich twoich grodach, aż padną w całym kraju twe mury najwyższe i najmocniejsze, na których polegałeś. Będzie cię oblegał we wszystkich grodach w całym kraju, który ci dał Pan, Bóg twój. ⁵³ Będziesz zjadał owoc swego łona: ciała synów i córek, danych ci przez Pana, Boga twego – wskutek oblężenia i nędzy, jakimi twój wróg cię uciśnie. ⁵⁴ Człowiek u ciebie najbardziej delikatny i rozpieszczony złym okiem będzie spoglądał na swego brata, na żonę łona swojego i na resztę swych dzieci, które pozostały, ⁵⁵ nie chcąc nikomu dać ciała swych synów, które będzie jadł, bo nie będzie już miał nic wskutek oblężenia i nędzy, jakimi cię uciśnie twój wróg we wszystkich twych miastach. ⁵⁶ Kobieta u ciebie najbardziej delikatna i tak rozpieszczona, że nie chciała nawet postawić stopy na ziemi wskutek delikatności i rozpieszczenia, złym okiem spojrzy na męża swego łona, na syna i córkę, ⁵⁷ ze względu na łożysko, które wyszło z jej łona, lub na dzieci urodzone przez siebie, gdyż jeść je będzie w ukryciu wobec braku wszystkiego w czasie oblężenia, w nędzy, jakimi cię uciśnie wróg we wszystkich twych miastach.
⁵⁸ Jeśli nie będziesz wypełniał wszystkich słów tego Prawa – zapisanych w tej księdze – bojąc się chwalebnego i straszliwego tego Imienia: Pana, Boga swego, ⁵⁹ Pan nadzwyczajnymi plagami dotknie ciebie i twoje potomstwo, plagami ogromnymi i nieustępliwymi: ciężkimi i długotrwałymi chorobami. ⁶⁰ Sprawi, że przylgną do ciebie wszystkie zarazy Egiptu: drżałeś przed nimi, a one spadną na ciebie. ⁶¹ Także wszystkie choroby i plagi, nie zapisane w księdze tego Prawa, ześle Pan na ciebie, aż cię wytępi. ⁶² Mała tylko ilość ludzi pozostanie z was, którzyście liczni jak gwiazdy na niebie za to, że nie słuchaliście głosu Pana, Boga swego. ⁶³ Jak podobało się Panu dobrze czynić wam, rozmnażając was, tak będzie się Panu podobało zniszczyć i wytępić was, i usunąć z powierzchni ziemi, którą idziecie posiąść. ⁶⁴ Pan cię rozproszy pomiędzy wszystkie narody, od krańca do krańca ziemi, tam będziesz służył obcym bogom drewnianym i kamiennym, których nie znałeś ani ty, ani twoi przodkowie. ⁶⁵ Nie zaznasz pokoju u tych narodów ani stopa twej nogi tam nie odpocznie. Da ci tam Pan serce drżące ze strachu, oczy wypłakane z tęsknoty i duszę utrapioną. ⁶⁶ Życie twe będzie u ciebie jakby w zawieszeniu: będziesz drżał dniem i nocą ze strachu, nie będziesz pewny życia. ⁶⁷ Rano powiesz: „Któż sprawi, by nadszedł wieczór”, a wieczorem: „Któż sprawi, by nadszedł poranek” – a to ze strachu, który twe serce będzie odczuwać na widok, jaki stanie przed twymi oczami. ⁶⁸ Pan cię odprowadzi okrętami i drogą do Egiptu, o którym ci powiedziałem: „Nie będziesz go już oglądać”. A kiedy zostaniesz sprzedany twoim wrogom jako niewolnik i niewolnica, nikt cię nie wykupi.

Zakończenie

⁶⁹ To są słowa przymierza, które nakazał Pan zawrzeć Mojżeszowi z Izraelitami w kraju Moabu, oprócz przymierza, jakie zawarł z nimi na Horebie.

Mądrość Syracha 1

Tajemnica mądrości

¹ Cała mądrość od Boga pochodzi,
jest z Nim na wieki.
² Piasek morski, krople deszczu
i dni wieczności któż może policzyć?
³ Wysokość nieba, szerokość ziemi,
przepaść i mądrość któż potrafi zbadać?
⁴ Jako pierwsza przed wszystkim stworzona została mądrość,
rozum roztropności od wieków.
⁶ Korzeń mądrości komuż się objawił,
a dzieła jej wszechstronnej umiejętności któż poznał?
⁸ Jest Jeden mądry, co bardzo lękiem przejmuje,
siedzący na swym tronie.
⁹ To Pan ją stworzył,
przejrzał, policzył
i wylał na wszystkie swe dzieła,
¹⁰ na wszystkie stworzenia według swego daru,
a tych, co Go miłują, hojnie nią wyposażył.

Bojaźń Boża

¹¹ Bojaźń Pańska to chwała i chluba,
wesele i korona radosnego uniesienia.
¹² Bojaźń Pańska zadowala serca,
daje wesele, radość i długie życie.
¹³ Temu, kto się Pana boi, dobrze będzie na końcu,
a w dniu swej śmierci będzie błogosławiony.
¹⁴ Początkiem mądrości jest bojaźń Pana,
i dla tych, którzy są [Mu] wierni, wraz z nimi została stworzona w łonie matki.
¹⁵ Założyła u ludzi fundament wieczny,
a u ich potomstwa znajdzie zaufanie.
¹⁶ Pełnia mądrości to bać się Pana,
który upoi ich owocami swoimi.
¹⁷ Cały ich dom napełni pożądanymi dobrami,
a spichlerze swymi płodami.
¹⁸ Koroną mądrości – bojaźń Pańska,
dająca pokój i czerstwe zdrowie.
¹⁹ <A [Pan] ją przejrzał, policzył>.
Wiedzę i poznanie rozumu jak deszcz wylał,
i wywyższył chwałę tych, co ją posiadają.
²⁰ Korzeń mądrości to bać się Pana,
a gałęzie jej – długie życie.

Cierpliwość i opanowanie siebie

²² Niesłuszny gniew nie może być usprawiedliwiony,
przebranie miary w gniewie jest jego upadkiem.
²³ Cierpliwy do czasu dozna przykrości,
ale później radość dla niego zakwitnie.
²⁴ Do czasu będzie ukrywać swoje słowa,
a wargi wielu wychwalać będą jego rozum.

Mądrość i prawość charakteru

²⁵ W skarbcach mądrości są przypowieści wiedzy,
w grzeszniku zaś pobożność budzi odrazę.
²⁶ Jeżeli pożądasz mądrości, chowaj przykazania,
a Pan cię nią obdarzy.
²⁷ Albowiem mądrość i wykształcenie to bojaźń Pana,
a w wierności i łagodności ma On upodobanie.
²⁸ Bądź posłuszny bojaźni Pana
i nie przystępuj do Niego z sercem dwoistym!
²⁹ Nie bądź obłudnikiem wobec ludzi
i zwróć uwagę na swoje wargi!
³⁰ Nie wywyższaj siebie, abyś nie upadł
i nie sprowadził hańby na swoją duszę.
Pan odkryje wszystkie twe tajniki
i pośród zgromadzenia cię poniży,
dlatego że nie zbliżyłeś się do bojaźni Pańskiej,
a serce twe pełne jest zdrady.

List do Rzymian 11

Odrzucenie Izraela jest częściowe i czasowe

¹ Pytam więc: Czyż Bóg odrzucił lud swój? Żadną miarą! I ja przecież jestem Izraelitą, potomkiem Abrahama, z pokolenia Beniamina. ² Nie odrzucił Bóg swego ludu, który wybrał przed wiekami. Czyż nie wiecie, co mówi Pismo o Eliaszu, jak uskarża się on przed Bogiem na Izraela?
³ Panie, proroków Twoich pozabijali, ołtarze Twoje powywracali.
Ja sam tylko pozostałem, a oni na życie moje czyhają.
⁴ Lecz co mu głosi odpowiedź Boża?
Pozostawiłem sobie siedem tysięcy mężów, którzy nie zgięli kolan przed Baalem.
⁵ Tak przeto i w obecnym czasie ostała się tylko Reszta wybrana przez łaskę.
⁶ Jeżeli zaś dzięki łasce, to już nie ze względu na uczynki, bo inaczej łaska nie byłaby już łaską.
⁷ Cóż zatem? Izrael nie osiągnął tego, czego skwapliwie szukał; osiągnęli jednak wybrani. Inni zaś pogrążyli się w zatwardziałości, ⁸ jak jest napisane:
Dał im Bóg ducha odurzenia;
takie oczy, by nie mogli widzieć,
i takie uszy, by nie mogli słyszeć
aż po dzień dzisiejszy.
⁹ A Dawid powiada:
Niech stół ich stanie się sidłem, pułapką, kamieniem potknięcia i odpłatą!
¹⁰ Niech oczy ich się zaćmią, by nie mogli widzieć,
a grzbiet ich trzymaj zawsze pochylony!

Przyczyny czasowego odrzucenia

¹¹ Pytam jednak: Czy aż tak się potknęli, że całkiem upadli? Żadną miarą! Ale przez ich przestępstwo zbawienie przypadło w udziale poganom, by ich pobudzić do współzawodnictwa. ¹² Jeżeli zaś ich upadek przyniósł bogactwo światu, a ich pomniejszenie – wzbogacenie poganom, to o ileż więcej przyniesie ich zebranie się w całości!
¹³ Do was zaś, pogan, mówię: będąc apostołem pogan, przez cały czas chlubię się posługiwaniem swoim ¹⁴ w tej nadziei, że może pobudzę do współzawodnictwa swoich rodaków i przynajmniej niektórych z nich doprowadzę do zbawienia. ¹⁵ Bo jeżeli ich odrzucenie przyniosło światu pojednanie, to czymże będzie ich przyjęcie, jeżeli nie powstaniem ze śmierci do życia? ¹⁶ Jeżeli bowiem zaczyn jest święty, to i ciasto; jeżeli korzeń jest święty, to i gałęzie.
¹⁷ Jeżeli zaś niektóre gałęzie zostały odcięte, a na ich miejsce zostałeś wszczepiony ty, który byłeś dziczką oliwną, i razem [z innymi gałęziami] z tym samym korzeniem złączony na równi z nimi czerpałeś soki oliwne, ¹⁸ to nie wynoś się ponad te gałęzie. A jeżeli się wynosisz, [pamiętaj, że] nie ty podtrzymujesz korzeń, ale korzeń ciebie.
¹⁹ Powiesz może: Gałęzie odcięto, abym ja mógł być wszczepiony ²⁰ Słusznie. Odcięto je na skutek ich niewiary, ty zaś trzymasz się dzięki wierze. Przeto się nie pysznij, ale trwaj w bojaźni! ²¹ Jeżeli bowiem nie oszczędził Bóg gałęzi naturalnych, może też nie oszczędzić i ciebie. ²² Przyjrzyj się więc dobroci i surowości Bożej. Surowość [okazuje się] wobec tych, co upadli, a dobroć Boża wobec ciebie, jeśli tylko wytrwasz w [kręgu] tej dobroci; w przeciwnym razie i ty będziesz wycięty. ²³ A i oni, jeżeli nie będą trwać w niewierze, zostaną wszczepieni. Bo Bóg ma moc wszczepić ich ponownie. ²⁴ Albowiem jeżeli ty zostałeś odcięty od naturalnej dla ciebie dziczki oliwnej i przeciw naturze wszczepiony zostałeś w oliwkę szlachetną, o ileż łatwiej mogą być wszczepieni w swoją własną oliwkę ci, którzy do niej należą z natury.

Całkowite nawrócenie Izraela

²⁵ Nie chcę jednak, bracia, pozostawiać was w nieświadomości co do tej tajemnicy – byście o sobie nie mieli zbyt wysokiego mniemania – że zatwardziałość dotknęła tylko część Izraela aż do czasu, gdy wejdzie [do Kościoła] pełnia pogan. ²⁶ I tak cały Izrael będzie zbawiony, jak to jest napisane: Przyjdzie z Syjonu wybawiciel, odwróci nieprawości od Jakuba. ²⁷ I to będzie moje z nimi przymierze, gdy zgładzę ich grzechy.
²⁸ Co prawdą – gdy chodzi o Ewangelię – są oni nieprzyjaciółmi [Boga] ze względu na wasze dobro; gdy jednak chodzi o wybranie, są oni – ze względu na przodków – przedmiotem miłości. ²⁹ Bo dary łaski i wezwanie Boże są nieodwołalne. ³⁰ Podobnie bowiem jak wy niegdyś byliście nieposłuszni Bogu, teraz zaś z powodu ich nieposłuszeństwa dostąpiliście miłosierdzia, ³¹ tak i oni stali się teraz nieposłuszni z powodu okazanego wam miłosierdzia, aby i sami <w czasie obecnym> mogli dostąpić miłosierdzia. ³² Albowiem Bóg poddał wszystkich nieposłuszeństwu, aby wszystkim okazać swe miłosierdzie. ³³ O głębokości bogactw, mądrości i wiedzy Boga! Jakże niezbadane są Jego wyroki i nie do wyśledzenia Jego drogi!
³⁴ Kto bowiem poznał myśl Pana, albo kto był Jego doradcą?
³⁵ Lub kto Go pierwszy obdarował, aby nawzajem otrzymać odpłatę?
³⁶ Albowiem z Niego i przez Niego, i dla Niego [jest] wszystko. Jemu chwała na wieki! Amen.