Biblia w rok – 26 września

Czytania na 26 września
Księga Izajasza 43 – 44
Księga Psalmów 95
Ewangelia wg św. Łukasza 9

*****

Księga Izajasza 43 – 44

Wyzwolenie Izraela dziełem wszechmocy Bożej

¹ Ale teraz tak mówi Pan,
Stworzyciel twój, Jakubie,
i Twórca twój, o Izraelu:
„Nie lękaj się, bo cię wykupiłem,
wezwałem cię po imieniu; tyś moim!
² Gdy pójdziesz przez wody, Ja będę z tobą,
i gdy przez rzeki, nie zatopią ciebie.
Gdy pójdziesz przez ogień, nie spalisz się,
i nie strawi cię płomień.
³ Albowiem Ja jestem Pan, twój Bóg,
Święty Izraela, twój Zbawca.
Daję Egipt jako twój okup,
Kusz i Sabę w zamian za ciebie.
⁴ Ponieważ drogi jesteś w moich oczach,
nabrałeś wartości i Ja cię miłuję,
przeto daję ludzi za ciebie
i narody za życie twoje.
⁵ Nie lękaj się, bo jestem z tobą.
Przywiodę ze Wschodu twe plemię
i z Zachodu cię pozbieram.
⁶ Północy powiem: „Oddaj!”
i Południowi: „Nie zatrzymuj!”
Przywiedź moich synów z daleka
i córki moje z krańców ziemi.
⁷ Wszystkich, którzy noszą me imię
i których stworzyłem dla mojej chwały,
ukształtowałem ich i moim są dziełem.

Pan sam jest jedynym Bogiem

⁸ Wyprowadź lud ślepy, choć mający oczy,
i głuchy, choć obdarzony uszami.
⁹ Niech wszystkie ludy zbiorą się razem
i niech się zgromadzą narody!
Który z nich może to ogłosić
i oznajmić nam minione rzeczy?
Niech pozostawią swych świadków na usprawiedliwienie,
aby ich słuchano i przytaknięto: „To prawda!”
¹⁰ Wy jesteście moimi świadkami – wyrocznia Pana –
i moimi sługami, których wybrałem,
abyście mogli poznać i uwierzyć Mi,
oraz zrozumieć, że tylko Ja istnieję.
Boga utworzonego przede Mną nie było
ani po Mnie nie będzie.
¹¹ Ja, Pan, tylko Ja istnieję
i poza Mną nie ma żadnego zbawcy.
¹² To Ja zapowiedziałem, wyzwoliłem i obwieściłem,
a nie ktoś obcy wśród was.
Wy jesteście świadkami moimi – wyrocznia Pana –
że Ja jestem Bogiem, ¹³ owszem, od wieczności Nim jestem.
I nikt się nie wymknie z mej ręki.
Któż może zmienić to, co Ja zdziałam?”

Babilon w ruinie

¹⁴ Tak mówi Pan,
wasz Odkupiciel, Święty Izraela:
„Ze względu na was posłałem do Babilonu [zdobywcę]:
i sprawię, że opadną wszystkie zawory więzień,
a Chaldejczycy wybuchną biadaniem.
¹⁵ Ja jestem Pan, wasz Święty,
Stworzyciel Izraela, wasz Król!

Cuda nowego wyjścia

¹⁶ Tak mówi Pan,
który otworzył drogę przez morze
i ścieżkę przez potężne wody;
¹⁷ który wiódł na wyprawę wozy i konie,
także i potężne wojsko;
upadli, już nie powstaną,
zgaśli, jak knotek zostali zdmuchnięci.
¹⁸ Nie wspominajcie wydarzeń minionych,
nie roztrząsajcie w myśli dawnych rzeczy.
¹⁹ Oto Ja dokonuję rzeczy nowej:
pojawia się właśnie. Czyż jej nie poznajecie?
Otworzę też drogę na pustyni,
ścieżyny na pustkowiu.
²⁰ Sławić Mnie będą zwierzęta polne,
szakale i strusie,
gdyż na pustyni dostarczę wody
i rzek na pustkowiu,
aby napoić mój lud wybrany.
²¹ Lud ten, który sobie utworzyłem,
opowiadać będzie moją chwałę.

Niewdzięczność Izraela

²² Lecz ty, Jakubie, nie wzywałeś Mnie,
bo się Mną znudziłeś, Izraelu!
²³ Nie przyniosłeś Mi baranka na całopalenie
ani Mnie nie uczciłeś krwawymi ofiarami.
Nie zmuszałem cię do ofiary niekrwawej
ani cię nie trudziłem ofiarą kadzidła.
²⁴ Nie kupiłeś Mi wonnej trzciny za pieniądze
ani Mnie nie upoiłeś tłuszczem twoich ofiar;
raczej Mi przykrość zadałeś twoimi grzechami,
występkami twoimi Mnie zamęczasz.
²⁵ Ja, właśnie Ja przekreślam twe przestępstwa
i nie wspominam twych grzechów.
²⁶ Obudź Mą pamięć, rozprawmy się wspólnie,
mów ty, ażeby się usprawiedliwić.
²⁷ Zgrzeszył twój pierwszy ojciec,
pośrednicy twoi wykroczyli przeciw Mnie.
²⁸ Więc sponiewierałem książąt mego przybytku,
obłożyłem klątwą Jakuba.
Izraela [wydałem] na zniewagi.

Błogosławieństwo Izraela

¹ Teraz więc słuchaj, Jakubie, mój sługo,
Izraelu, którego wybrałem!
² Tak mówi Pan, twój sprawca,
twój twórca od narodzenia, twój wspomożyciel:
Nie bój się, sługo mój, Jakubie,
Jeszurunie, którego wybrałem.
³ Bo rozleję wody po spragnionej glebie
i zdroje po wyschniętej ziemi.
Przeleję Ducha mego na twoje plemię
i błogosławieństwo moje na twych potomków.
⁴ Wyrastać będą jak trawa wśród wody,
jak topole nad bieżącymi wodami.
⁵ Jeden powie: „Należę do Pana”,
a drugi się nazwie imieniem Jakuba,
inny zaś napisze na swej ręce: „Pan”
i otrzyma imię Izrael.

Pan tylko jest prawdziwym Bogiem

⁶ Tak mówi Pan, Król Izraela
i Odkupiciel jego, Pan Zastępów:
Ja jestem pierwszy i Ja ostatni;
i nie ma poza Mną boga.
⁷ Któż jest do Mnie podobny? – Niech woła,
niech to ogłosi i niech Mi dowiedzie!
Kto przepowiedział przyszłość od wieków
i to, co ma nadejść, niech nam obwieści!
⁸ Nie lękajcie się ani nie przerażajcie!
Czyż nie przepowiedziałem z dawna i nie oznajmiłem?
Wy jesteście moimi świadkami: czy jest jaki Bóg oprócz Mnie?
albo inna Skała? – Ja nie znam takiego!

Satyra na bałwochwalstwo

⁹ Wszyscy rzeźbiarze bożków są niczym; dzieła ich ulubione na nic się nie zdadzą; ich czciciele sami nie widzą ani nie zdają sobie sprawy, że się okrywają hańbą. ¹⁰ Kto rzeźbi bożka i odlewa posąg, żeby nie mieć pożytku? ¹¹ Oto wszyscy czciciele tego bożka zawstydzą się; jego wykonawcy sami są ludźmi. Wszyscy oni niechaj się zbiorą i niech staną! Razem się przestraszą i wstydem okryją. ¹² Wykonawca posągu urabia żelazo na rozżarzonych węglach i młotami nadaje mu kształty; wykańcza je swoim silnym ramieniem; oczywiście, jest głodny i brak mu siły; nie pił wody, więc jest wyczerpany. ¹³ Rzeźbiarz robi pomiary na drzewie, kreśli rylcem kształt, obrabia je dłutami i stawia znaki cyrklem; wydobywa z niego kształty ludzkie na podobieństwo pięknej postaci człowieka, aby postawić go w domu. ¹⁴ Narąbał sobie drzewa cedrowego, wziął drzewa cyprysowego i dębowego – a upatrzył je sobie między drzewami w lesie – zasadził jesion, któremu ulewa zapewnia wzrost. ¹⁵ [To wszystko] służy człowiekowi na opał: część z nich bierze na ogrzewanie, część na rozpalenie ognia do pieczenia chleba, na koniec z reszty wykonuje boga, przed którym pada na twarz, tworzy rzeźbę, przed którą wybija pokłony. ¹⁶ Jedną połowę spala w ogniu i na rozżarzonych węglach piecze mięso; potem zajada pieczeń i nasyca się. Ponadto grzeje się i mówi: „Hej! Ale się zagrzałem i korzystam ze światła!”¹⁷ Z tego zaś, co zostanie, czyni swego boga, bożyszcze swoje, któremu oddaje pokłon i pada na twarz, i modli się, mówiąc: „Ratuj mnie, boś ty bogiem moim!”
¹⁸ [Tacy] nie mają świadomości ani zrozumienia, gdyż [mgłą] przesłonięte są ich oczy, tak iż nie widzą, i serca ich, tak iż nie rozumieją. ¹⁹ Taki się nie zastanawia; nie ma wiedzy ani zrozumienia, żeby sobie powiedzieć: „Jedną połowę spaliłem w ogniu, nawet chleb upiekłem na rozżarzonych węglach, i upiekłem mięso, które zajadam, a z reszty zrobię rzecz obrzydliwą. Będę oddawał pokłon kawałkowi drzewa”.
²⁰ Taki się karmi popiołem; zwiedzione serce wprowadziło go w błąd. On nie może ocalić swej duszy i powiedzieć: „Czyż nie jest fałszem to, co trzymam w ręku?”

Orędzie Boże do Izraela

²¹ Pamiętaj o tych rzeczach, Jakubie,
i żeś sługą moim, Izraelu!
Ukształtowałem ciebie, jesteś moim sługą.
Izraelu, nie pójdziesz u Mnie w niepamięć.
²² Usunąłem twe grzechy jak chmurę
i twoje wykroczenia jak obłok.
Powróć do Mnie, bom cię odkupił”.

Pieśń radości

²³ Wznoście okrzyki, niebiosa, bo Pan zaczął działać!
Wykrzykujcie, podziemne krainy!
Góry, zabrzmijcie okrzykami,
i ty, lesie, z każdym twoim drzewem!
Bo Pan odkupił Jakuba
i chwałę swą okazał w Izraelu.

Wszechmoc Boga

²⁴ Tak mówi Pan, twój Odkupiciel,
Twórca twój jeszcze w łonie matki:
„Jam jest Pan, uczyniłem wszystko,
Sam rozpiąłem niebiosa,
rozpostarłem ziemię; a któż był ze Mną?
²⁵ Jam jest ten, który niweczy znaki wróżów
i wykazuje głupotę wieszczków,
wstecz odrzuca mędrców
i wiedzę ich czyni głupstwem,
²⁶ potwierdza mowę swojego sługi
i spełnia radę swoich wysłanników.
To Ja mówię Jeruzalem: „Będziesz zaludnione”,
i miastom judzkim: „Będziecie odbudowane”.
Ja podniosę je z ruin.
²⁷ To Ja mówię otchłani wód: „Wyschnij!”
i wysuszam twoje rzeki.
²⁸ Ja mówię o Cyrusie: „Mój pasterz”,
i spełni on wszystkie moje pragnienia,
mówiąc do Jeruzalem: „Niech cię odbudują!”,
i do świątyni: „Wznieś się z fundamentów!””

Księga Psalmów 95

PSALM 95(94)

Wielkiemu Bogu chwała!

¹ Przyjdźcie, radośnie śpiewajmy Panu,
wznośmy okrzyki na cześć Skały naszego zbawienia:
² przystąpmy z dziękczynieniem przed Jego oblicze,
radośnie śpiewajmy Mu pieśni!
³ Albowiem Pan jest wielkim Bogiem
i wielkim Królem ponad wszystkimi bogami:
⁴ głębiny ziemi są w Jego ręku
i szczyty gór należą do Niego.
⁵ Morze jest Jego własnością: bo On sam je uczynił,
i stały ląd ukształtowały Jego ręce.

⁶ Wejdźcie, uwielbiajmy, padnijmy na twarze
i zegnijmy kolana przed Panem, który nas stworzył.
⁷ Albowiem On jest naszym Bogiem,
a my ludem Jego pastwiska
i owcami w Jego ręku.
Obyście usłyszeli dzisiaj głos Jego:
⁸ Nie zatwardzajcie serc waszych jak w Meriba,
jak na pustyni w dniu Massa,
⁹ gdzie Mnie wasi przodkowie wystawiali na próbę
i doświadczali Mię, choć dzieło moje widzieli.
¹⁰ Tamto pokolenie budziło we Mnie wstręt przez lat czterdzieści,
i powiedziałem: „Są oni ludem o sercu zbłąkanym
i moich dróg nie znają”.
¹¹ Przeto przysiągłem w moim gniewie:
„Nie wejdą do [miejsca] mego odpoczynku”.

Ewangelia wg św. Łukasza 9

Pierwsze wysłanie Apostołów

¹ Wtedy zwołał Dwunastu, dał im moc i władzę nad wszystkimi złymi duchami i władzę leczenia chorób. ² I wysłał ich, aby głosili królestwo Boże i uzdrawiali chorych. ³ Mówił do nich: „Nie bierzcie nic na drogę: ani laski, ani torby podróżnej, ani chleba, ani pieniędzy; nie miejcie też po dwie suknie! ⁴ Gdy do jakiego domu wejdziecie, tam pozostańcie i stamtąd będziecie wychodzić. ⁵ Jeśli was gdzie nie przyjmą, wyjdźcie z tego miasta i strząśnijcie proch z nóg waszych na świadectwo przeciwko nim!” ⁶ Wyszli więc i chodzili po wsiach, głosząc Ewangelię i uzdrawiając wszędzie.

Niepokój Heroda Antypasa

⁷ O wszystkich tych wydarzeniach usłyszał również tetrarcha Herod i był zaniepokojony. Niektórzy bowiem mówili, że Jan powstał z martwych; ⁸ inni, że Eliasz się zjawił; jeszcze inni, że któryś z dawnych proroków zmartwychwstał. ⁹ Lecz Herod mówił: „Jana ja ściąć kazałem. Któż więc jest Ten, o którym takie rzeczy słyszę?” I chciał Go zobaczyć.

Powrót Apostołów

¹⁰ Gdy Apostołowie wrócili, opowiedzieli Mu wszystko, co zdziałali. Wtedy wziął ich z sobą i udał się osobno w okolicę miasta, zwanego Betsaidą. ¹¹ Lecz tłumy dowiedziały się o tym i poszły za Nim. On je przyjął i mówił im o królestwie Bożym, a tych, którzy leczenia potrzebowali, uzdrawiał.

Pierwsze rozmnożenie chleba

¹² Dzień począł się chylić ku wieczorowi. Wtedy przystąpiło do Niego Dwunastu mówiąc: „Odpraw tłum; niech idą do okolicznych wsi i zagród, gdzie znajdą schronienie i żywność, bo jesteśmy tu na pustkowiu”. ¹³ Lecz On rzekł do nich: „Wy dajcie im jeść!” Oni odpowiedzieli: „Mamy tylko pięć chlebów i dwie ryby; chyba że pójdziemy i nakupimy żywności dla wszystkich tych ludzi”. ¹⁴ Było bowiem około pięciu tysięcy mężczyzn. Wtedy rzekł do swych uczniów: „Każcie im rozsiąść się gromadami mniej więcej po pięćdziesięciu!” ¹⁵ Uczynili tak i rozmieścili wszystkich. ¹⁶ A On wziął te pięć chlebów i dwie ryby, spojrzał w niebo i odmówiwszy nad nimi błogosławieństwo, połamał i dawał uczniom, by podawali ludowi. ¹⁷ Jedli i nasycili się wszyscy, i zebrano jeszcze dwanaście koszów ułomków, które im zostały.

Wyznanie Piotra

¹⁸ Gdy raz modlił się na osobności, a byli z Nim uczniowie, zwrócił się do nich z zapytaniem: „Za kogo uważają Mnie tłumy?” ¹⁹ Oni odpowiedzieli: „Za Jana Chrzciciela; inni za Eliasza; jeszcze inni mówią, że któryś z dawnych proroków zmartwychwstał”. ²⁰ Zapytał ich: „A wy za kogo Mnie uważacie?” Piotr odpowiedział: „Za Mesjasza Bożego”. ²¹Wtedy surowo im przykazał i napomniał ich, żeby nikomu o tym nie mówili.

Pierwsza zapowiedź męki i zmartwychwstania

²² I dodał: „Syn Człowieczy musi wiele wycierpieć: będzie odrzucony przez starszyznę, arcykapłanów i uczonych w Piśmie; będzie zabity, a trzeciego dnia zmartwychwstanie”.

Warunki naśladowania Jezusa

²³ Potem mówił do wszystkich: „Jeśli kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech co dnia bierze krzyż swój i niech Mnie naśladuje! ²⁴ Bo kto chce zachować swoje życie, straci je, a kto straci swe życie z mego powodu, ten je zachowa. ²⁵ Bo cóż za korzyść ma człowiek, jeśli cały świat zyska, a siebie zatraci lub szkodę poniesie? ²⁶ Kto się bowiem Mnie i słów moich zawstydzi, tego Syn Człowieczy wstydzić się będzie, gdy przyjdzie w swojej chwale oraz w chwale Ojca i świętych aniołów. ²⁷ Zaprawdę, powiadam wam: Niektórzy z tych, co tu stoją, nie zaznają śmierci, aż ujrzą królestwo Boże”.

Przemienienie Jezusa

²⁸ W jakieś osiem dni po tych mowach wziął z sobą Piotra, Jana i Jakuba i wyszedł na górę, aby się modlić. ²⁹ Gdy się modlił, wygląd Jego twarzy się odmienił, a Jego odzienie stało się lśniąco białe. ³⁰ A oto dwóch mężów rozmawiało z Nim. Byli to Mojżesz i Eliasz. ³¹ Ukazali się oni w chwale i mówili o Jego odejściu, którego miał dokonać w Jerozolimie. ³² Tymczasem Piotr i towarzysze snem byli zmorzeni. Gdy się ocknęli, ujrzeli Jego chwałę i obydwóch mężów, stojących przy Nim. ³³ Gdy oni odchodzili od Niego, Piotr rzekł do Jezusa: „Mistrzu, dobrze, że tu jesteśmy. Postawimy trzy namioty: jeden dla Ciebie, jeden dla Mojżesza i jeden dla Eliasza”. Nie wiedział bowiem, co mówi. ³⁴ Gdy jeszcze to mówił, zjawił się obłok i osłonił ich; zlękli się, gdy [tamci] weszli w obłok. ³⁵ A z obłoku odezwał się głos: „To jest Syn mój, Wybrany, Jego słuchajcie!” ³⁶ W chwili, gdy odezwał się ten głos, Jezus znalazł się sam. A oni zachowali milczenie i w owym czasie nikomu nic nie oznajmiali o tym, co widzieli.

Uzdrowienie epileptyka

³⁷ Następnego dnia, gdy zeszli z góry, wielki tłum wyszedł naprzeciw Niego. ³⁸ Naraz ktoś z tłumu zawołał: „Nauczycielu, spojrzyj, proszę Cię, na mego syna; to mój jedynak. ³⁹ A oto duch chwyta go, tak że nagle krzyczy; targa go tak, że się pieni, i tylko z trudem odstępuje od niego, męcząc go. ⁴⁰ Prosiłem Twoich uczniów, żeby go wyrzucili, ale nie mogli”. ⁴¹ Na to Jezus rzekł: „O plemię niewierne i przewrotne! Jak długo jeszcze będę u was i będę was znosił? Przyprowadź tu swego syna!” ⁴² Gdy on jeszcze się zbliżał, zły duch porwał go i zaczął targać. Jezus rozkazał surowo duchowi nieczystemu, uzdrowił chłopca i oddał go jego ojcu. ⁴³ A wszyscy osłupieli ze zdumienia nad wielkością Boga.

Druga zapowiedź męki

Gdy tak wszyscy pełni byli podziwu dla wszystkich Jego czynów, Jezus powiedział do swoich uczniów: ⁴⁴ „Weźcie wy sobie dobrze do serca te właśnie słowa: Syn Człowieczy będzie wydany w ręce ludzi”. ⁴⁵ Lecz oni nie rozumieli tego powiedzenia; było ono zakryte przed nimi, tak że go nie pojęli, a bali się zapytać Go o nie.

Spór o pierwszeństwo

⁴⁶ Przyszła im też myśl, kto z nich jest największy. ⁴⁷ Lecz Jezus, znając myśli ich serca, wziął dziecko, postawił je przy sobie ⁴⁸ i rzekł do nich: „Kto przyjmie to dziecko w imię moje, Mnie przyjmuje; a kto Mnie przyjmie, przyjmuje Tego, który Mnie posłał. Kto bowiem jest najmniejszy wśród was wszystkich, ten jest wielki”.

W imię Jezusa

⁴⁹ Wtedy przemówił Jan: „Mistrzu, widzieliśmy kogoś, jak w imię Twoje wypędzał złe duchy, i zabranialiśmy mu, bo nie chodzi z nami”. ⁵⁰ Lecz Jezus mu odpowiedział: „Nie zabraniajcie; kto bowiem nie jest przeciwko wam, ten jest z wami”.

PODRÓŻ DO JEROZOLIMY

PIERWSZY OKRES PODRÓŻY

Niegościnni Samarytanie

⁵¹ Gdy dopełnił się czas Jego wzięcia [z tego świata], postanowił udać się do Jerozolimy ⁵² i wysłał przed sobą posłańców. Ci wybrali się w drogę i przyszli do pewnego miasteczka samarytańskiego, by Mu przygotować pobyt. ⁵³ Nie przyjęto Go jednak, ponieważ zmierzał do Jerozolimy. ⁵⁴ Widząc to, uczniowie Jakub i Jan rzekli: „Panie, czy chcesz, a powiemy, żeby ogień spadł z nieba i zniszczył ich?” ⁵⁵ Lecz On odwróciwszy się zabronił im. ⁵⁶ I udali się do innego miasteczka.

Trzej naśladowcy Jezusa

⁵⁷ A gdy szli drogą, ktoś powiedział do Niego: „Pójdę za Tobą, dokądkolwiek się udasz!” ⁵⁸ Jezus mu odpowiedział: „Lisy mają nory i ptaki powietrzne – gniazda, lecz Syn Człowieczy nie ma miejsca, gdzie by głowę mógł oprzeć”.
⁵⁹ Do innego rzekł: „Pójdź za Mną!” Ten zaś odpowiedział: „Panie, pozwól mi najpierw pójść i pogrzebać mojego ojca!” ⁶⁰ Odparł mu: „Zostaw umarłym grzebanie ich umarłych, a ty idź i głoś królestwo Boże!”
⁶¹ Jeszcze inny rzekł: „Panie, chcę pójść za Tobą, ale pozwól mi najpierw pożegnać się z moimi w domu!” ⁶² Jezus mu odpowiedział: „Ktokolwiek przykłada rękę do pługa, a wstecz się ogląda, nie nadaje się do królestwa Bożego”.