Biblia w rok – 4 marca

Czytania na 4 marca
Księga Liczb 7 – 8
Księga Hioba 32
Ewangelia wg św. Mateusza 11

*******

Księga Liczb 7 – 8

Dary ofiarne wodzów pokoleń

¹ Gdy ukończył Mojżesz budowę przybytku, namaścił go i poświęcił wraz ze wszystkimi sprzętami; podobnie i ołtarz razem ze wszystkimi sprzętami do niego należącymi namaścił i poświęcił. ² Wtedy książęta Izraela, głowy poszczególnych rodów, książęta pokoleń i przewodniczący w spisie przynieśli swoje dary. ³ Przyprowadzili oni dla Pana: sześć krytych wozów i dwanaście wołów; przypadał więc jeden wóz od dwóch książąt i po jednym wole od każdego. Przyprowadzili to przed przybytek. ⁴ Wówczas rzekł Pan do Mojżesza: ⁵ „Weź to od nich i niech będzie przeznaczone do użytku w Namiocie Spotkania. Podziel je pomiędzy lewitów odpowiednio do ich służby”. ⁶ Wziął więc Mojżesz wozy i woły i oddał je lewitom. ⁷ Odpowiednio do ich służby dał Gerszonitom dwa wozy i cztery woły. ⁸ Osiem wołów i cztery wozy dał Merarytom, odpowiednio do ich służby, [jaką mieli pełnić] pod kierunkiem Itamara, syna kapłana Aarona. ⁹ Kehatytom nic nie dał, gdyż oni mieli powierzoną troskę o rzeczy najświętsze, które mieli nosić na ramionach.
¹⁰ W dniu poświęcenia ołtarza przynieśli książęta swoje dary. Gdy je przynieśli przed ołtarz, ¹¹ rzekł Pan do Mojżesza: „Niech każdego dnia jeden z książąt przyniesie swój dar ofiarny na poświęcenie ołtarza”.
¹² Tym, który pierwszego dnia przyniósł dar ofiarny, był Nachszon, syn Amminadaba z pokolenia Judy. ¹³ Jego dar ofiarny stanowiły: misa srebrna wagi stu trzydziestu syklów oraz czara srebrna wagi siedemdziesięciu syklów – według wagi przybytku – obydwie napełnione najczystszą mąką zaprawioną oliwą na ofiarę pokarmową, ¹⁴ czasza złota wagi dziesięciu syklów, napełniona kadzidłem, ¹⁵ młody cielec, baran i roczne jagnię na ofiarę całopalną, ¹⁶ kozioł na ofiarę przebłagalną, ¹⁷ wreszcie dwa woły, pięć baranów, pięć kozłów i pięć jednorocznych owieczek na ofiarę biesiadną. To był dar ofiarny Nachszona, syna Amminadaba.
¹⁸ Drugiego dnia przyniósł dar ofiarny Netaneel, syn Suara, książę Issacharytów. ¹⁹ Jego dar ofiarny stanowiły: misa srebrna wagi stu trzydziestu syklów, czara srebrna wagi siedemdziesięciu syklów – według wagi przybytku – obydwie napełnione najczystszą mąką zaprawioną oliwą na ofiarę pokarmową, ²⁰ czasza złota wagi dziesięciu syklów, napełniona kadzidłem; ²¹ młody cielec, baran i jednoroczne jagnię na ofiarę całopalną, ²² kozioł na ofiarę przebłagalną, ²³ wreszcie dwa woły, pięć baranów, pięć kozłów i pięć jednorocznych owieczek na ofiarę biesiadną. To był dar ofiarny Netaneela, syna Suara.
²⁴ Trzeciego dnia <przyniósł dar ofiarny> książę Zabulonitów, Eliab, syn Chelona. ²⁵ Jego dar ofiarny stanowiły: misa srebrna wagi stu trzydziestu syklów, czara srebrna wagi siedemdziesięciu syklów – według wagi przybytku – obydwie napełnione najczystszą mąką zaprawioną oliwą na ofiarę pokarmową, ²⁶ czasza złota wagi dziesięciu syklów, napełniona kadzidłem, ²⁷ młody cielec, baran i jednoroczne jagnię na ofiarę całopalną, ²⁸ kozioł na ofiarę przebłagalną, ²⁹ wreszcie dwa woły, pięć baranów, pięć kozłów, pięć jednorocznych owieczek na ofiarę biesiadną. To był dar ofiarny Eliaba, syna Chelona.
³⁰ Czwartego dnia <przyniósł dar ofiarny> książę Rubenitów, Elisur, syn Szedeura. ³¹ Jego dar ofiarny stanowiły: misa srebrna wagi stu trzydziestu syklów, czara srebrna wagi siedemdziesięciu syklów – według wagi przybytku – obydwie napełnione najczystszą mąką zaprawioną oliwą na ofiarę pokarmową, ³² czasza złota wagi dziesięciu syklów, napełniona kadzidłem, ³³ młody cielec, baran i jednoroczne jagnię na ofiarę całopalną, ³⁴ kozioł na ofiarę przebłagalną, ³⁵ wreszcie dwa woły, pięć baranów, pięć kozłów, pięć jednorocznych owieczek na ofiarę biesiadną. To był dar ofiarny Elisura, syna Szedeura.
³⁶ Piątego dnia <przyniósł dar ofiarny> książę Symeonitów, Szelumiel, syn Suriszaddaja. ³⁷ Jego dar ofiarny stanowiły: misa srebrna wagi stu trzydziestu syklów, czara srebrna wagi siedemdziesięciu syklów – według wagi przybytku – obydwie napełnione najczystszą mąką zaprawioną oliwą na ofiarę pokarmową, ³⁸ czasza złota wagi dziesięciu syklów, napełniona kadzidłem, ³⁹ młody cielec, baran i jednoroczne jagnię na ofiarę całopalną, ⁴⁰ kozioł na ofiarę przebłagalną, ⁴¹ wreszcie dwa woły, pięć baranów, pięć kozłów, pięć jednorocznych owieczek na ofiarę biesiadną. To był dar ofiarny Szelumiela, syna Suriszaddaja.
⁴² Szóstego dnia <przyniósł dar ofiarny> książę Gadytów, Eliasaf, syn Deuela. ⁴³ Jego dar ofiarny stanowiły: misa srebrna wagi stu trzydziestu syklów, czara srebrna wagi siedemdziesięciu syklów – według wagi przybytku – obydwie napełnione najczystszą mąką zaprawioną oliwą na ofiarę pokarmową, ⁴⁴ czasza złota wagi dziesięciu syklów, napełniona kadzidłem, ⁴⁵ młody cielec, baran i jednoroczne jagnię na ofiarę całopalną, ⁴⁶ kozioł na ofiarę przebłagalną, ⁴⁷ wreszcie dwa woły, pięć baranów, pięć kozłów, pięć jednorocznych owieczek na ofiarę biesiadną. To był dar ofiarny Eliasafa, syna Deuela.
⁴⁸ Siódmego dnia <przyniósł dar ofiarny> książę Efraimitów, Eliszama, syn Ammihuda. ⁴⁹ Jego dar ofiarny stanowiły: misa srebrna wagi stu trzydziestu syklów, czara srebrna wagi siedemdziesięciu syklów – według wagi przybytku – obydwie napełnione najczystszą mąką zaprawioną oliwą na ofiarę pokarmową, ⁵⁰ czasza złota wagi dziesięciu syklów, napełniona kadzidłem, ⁵¹ młody cielec, baran i jednoroczne jagnię na ofiarę całopalną, ⁵² kozioł na ofiarę przebłagalną, ⁵³ wreszcie dwa woły, pięć baranów, pięć kozłów, pięć jednorocznych owieczek na ofiarę biesiadną. To był dar ofiarny Eliszamy, syna Ammihuda.
⁵⁴ Ósmego dnia <przyniósł dar ofiarny> książę Manassytów, Gamliel, syn Pedahsura. ⁵⁵ Jego dar ofiarny stanowiły: misa srebrna wagi stu trzydziestu syklów, czara srebrna wagi siedemdziesięciu syklów – według wagi przybytku – obydwie napełnione najczystszą mąką zaprawioną oliwą na ofiarę pokarmową, ⁵⁶ czasza złota wagi dziesięciu syklów, napełniona kadzidłem, ⁵⁷ młody cielec, baran i jednoroczne jagnię na ofiarę całopalną, ⁵⁸ kozioł na ofiarę przebłagalną, ⁵⁹ wreszcie dwa woły, pięć baranów, pięć kozłów, pięć jednorocznych owieczek na ofiarę biesiadną. To był dar ofiarny Gamliela, syna Pedahsura.
⁶⁰ Dziewiątego dnia <przyniósł dar ofiarny> książę Beniaminitów, Abidan, syn Gideoniego. ⁶¹ Jego dar ofiarny stanowiły: misa srebrna wagi stu trzydziestu syklów, czara srebrna wagi siedemdziesięciu syklów – według wagi przybytku – obydwie napełnione najczystszą mąką zaprawioną oliwą na ofiarę pokarmową, ⁶² czasza złota wagi dziesięciu syklów, napełniona kadzidłem, ⁶³ młody cielec, baran i jednoroczne jagnię na ofiarę całopalną, ⁶⁴ kozioł na ofiarę przebłagalną, ⁶⁵ wreszcie dwa woły, pięć baranów, pięć kozłów, pięć jednorocznych owieczek na ofiarę biesiadną. To był dar ofiarny Abidana, syna Gideoniego.
⁶⁶ Dziesiątego dnia <przyniósł dar ofiarny> książę Danitów, Achiezer, syn Ammiszaddaja. ⁶⁷ Jego dar ofiarny stanowiły: misa srebrna wagi stu trzydziestu syklów, czara srebrna wagi siedemdziesięciu syklów – według wagi przybytku – obydwie napełnione najczystszą mąką zaprawioną oliwą na ofiarę pokarmową, ⁶⁸ czasza złota wagi dziesięciu syklów, napełniona kadzidłem, ⁶⁹ młody cielec, baran i jednoroczne jagnię na ofiarę całopalną, ⁷⁰ kozioł na ofiarę przebłagalną, ⁷¹ wreszcie dwa woły, pięć baranów, pięć kozłów, pięć jednorocznych owieczek na ofiarę biesiadną. To był dar ofiarny Achiezera, syna Ammiszaddaja.
⁷² Jedenastego dnia <przyniósł dar ofiarny> książę Aserytów, Pagiel, syn Okrana. ⁷³ Jego dar ofiarny stanowiły: misa srebrna wagi stu trzydziestu syklów, czara srebrna wagi siedemdziesięciu syklów – według wagi przybytku – obydwie napełnione najczystszą mąką zaprawioną oliwą na ofiarę pokarmową, ⁷⁴ czasza złota wagi dziesięciu syklów, napełniona kadzidłem, ⁷⁵ młody cielec, baran i jednoroczne jagnię na ofiarę całopalną, ⁷⁶ kozioł na ofiarę przebłagalną, ⁷⁷ wreszcie dwa woły, pięć baranów, pięć kozłów, pięć jednorocznych owieczek na ofiarę biesiadną. To był dar ofiarny Pagiela, syna Okrana.
⁷⁸ Dwunastego dnia <przyniósł dar ofiarny> książę Neftalitów, Achira, syn Enana. ⁷⁹ Jego dar ofiarny stanowiły: misa srebrna wagi stu trzydziestu syklów, czara srebrna wagi siedemdziesięciu syklów – według wagi przybytku – obydwie napełnione najczystszą mąką zaprawioną oliwą na ofiarę pokarmową, ⁸⁰ czasza złota wagi dziesięciu syklów, napełniona kadzidłem, ⁸¹ młody cielec, baran i jednoroczne jagnię na ofiarę całopalną, ⁸² kozioł na ofiarę przebłagalną, ⁸³ wreszcie dwa woły, pięć baranów, pięć kozłów, pięć jednorocznych owieczek na ofiarę biesiadną. To był dar ofiarny Achiry, syna Enana.
⁸⁴ [Dary na] poświęcenia ołtarza, [które przynieśli] książęta izraelscy w dniu jego namaszczenia, były następujące: dwanaście mis srebrnych, dwanaście czar srebrnych i dwanaście czasz złotych. ⁸⁵ Każda misa ważyła sto trzydzieści [syklów] srebra, a każda czara siedemdziesiąt. Ogólny ciężar naczyń srebrnych wynosił dwa tysiące czterysta syklów srebra – według wagi przybytku. ⁸⁶ Czasz złotych, wypełnionych kadzidłem, było dwanaście; każda czasza ważyła dziesięć syklów według wagi przybytku. Ogólny ciężar złota czasz wynosił sto dwadzieścia syklów.
⁸⁷ Ogólna liczba bydła przeznaczonego na ofiarę całopalną wynosiła: dwanaście cielców, dwanaście baranów, dwanaście jednorocznych jagniąt, z dodaniem przynależnych ofiar z pokarmów, i dwanaście kozłów na ofiarę przebłagalną. ⁸⁸ Ogólna liczba bydła przeznaczonego na ofiarę biesiadną wynosiła: dwadzieścia cztery woły, sześćdziesiąt baranów, sześćdziesiąt kozłów i sześćdziesiąt jednorocznych owieczek. To były [dary ofiarne na] poświęcenia ołtarza, gdy został namaszczony.
⁸⁹ Gdy Mojżesz wchodził do Namiotu Spotkania, by rozmawiać z Nim, słyszał mówiący do niego głos znad przebłagalni, która była nad Arką Świadectwa pomiędzy dwoma cherubami. Tak mówił do niego.

Lampy świecznika

¹ Mówił Pan do Mojżesza tymi słowami: ² „Tak mów do Aarona i to mu powiedz: Gdy ustawisz lampy, wtedy siedem lamp ma rzucać światło na przednią stronę świecznika”. ³ Aaron uczynił tak; na przedniej stronie świecznika umieścił jego lampy według nakazu, jaki dał Pan Mojżeszowi. ⁴ Świecznik zaś był wykonany w następujący sposób: był kuty ze złota – od podstawy aż do kwiatów był kuty. Był on sporządzony zgodnie z wzorem, jaki Pan podał Mojżeszowi.

Ofiarowanie lewitów

⁵ Mówił znów Pan do Mojżesza tymi słowami: ⁶ „Wyłącz lewitów spośród Izraelitów i oczyść ich. ⁷ Postąpisz zaś z nimi w ten sposób, aby ich oczyścić: pokropisz ich wodą przebłagania, ogolą całe swoje ciało, wypiorą szaty, i wtedy będą czyści. ⁸ Następnie wezmą młodego cielca ze stada i należącą do tego ofiarę pokarmową z najczystszej mąki zaprawionej oliwą; ty zaś weźmiesz drugiego cielca ze stada na ofiarę przebłagalną. ⁹ Każ wystąpić lewitom przed Namiot Spotkania i zbierz całe zgromadzenia Izraelitów. ¹⁰ Gdy wyprowadzisz lewitów przed Pana, Izraelici włożą na nich ręce. ¹¹ Następnie Aaron gestem kołysania wobec Pana przekaże lewitów jako ofiarę ze strony Izraelitów i będą przeznaczeni na służbę dla Pana. ¹² Lewici włożą ręce na głowy cielców, a ty jednego z nich złożysz na ofiarę przebłagalną, a drugiego jako całopalenie dla Pana, by w ten w sposób dokonać nad lewitami obrzędu przebłagania. ¹³ Stawisz lewitów przed Aaronem i jego synami i ofiarujesz ich Panu gestem kołysania. ¹⁴ Wyodrębnij lewitów spośród Izraelitów, gdyż oni do Mnie należą. ¹⁵ Gdy ich oczyścisz i ofiarujesz gestem kołysania, przyjdą lewici służyć w Namiocie Spotkania. ¹⁶ Są oni Mnie oddani na własność spośród Izraelitów. Biorę ich spośród Izraela w miejsce tego, co otwiera łono matki – to znaczy [w miejsce] wszystkich pierworodnych. ¹⁷ Do Mnie bowiem należy wszystko, co pierworodne w Izraelu, tak spośród ludzi, jak też i bydła. Poświęciłem ich dla siebie w owym dniu, kiedy pobiłem wszystkich pierworodnych w ziemi egipskiej. ¹⁸ Obecnie biorę lewitów w miejsce wszystkich pierworodnych Izraelitów ¹⁹ i daję ich Aaronowi i jego synom jako własność spośród Izraelitów, by za Izraelitów pełnili służbę w Namiocie Spotkania. Będą wyjednywać przebaczenie dla Izraelitów, by nie spotkała ich kara, w wypadku gdyby sami zbliżali się do przybytku”. ²⁰ Mojżesz więc, Aaron i cała społeczność Izraelitów postąpili z lewitami tak, jak Pan rozkazał Mojżeszowi – według tego postąpili Izraelici z nimi. ²¹ Lewici dokonali swego oczyszczenia i wyprali swoje szaty, Aaron zaś gestem kołysania ofiarował ich Panu. Potem dokonał nad nimi obrzędu przebłagania, by w ten sposób zostali oczyszczeni. ²² Następnie zostali lewici dopuszczeni do pełnienia służby w Namiocie Spotkania pod kierunkiem Aarona i jego synów. Jak rozkazał Pan Mojżeszowi w sprawie lewitów, tak postąpiono z nimi. ²³ I tak mówił dalej Pan do Mojżesza: ²⁴„Takie jest prawo odnoszące się do lewitów: po ukończeniu dwudziestego piątego roku życia mogą służyć w Namiocie Spotkania. ²⁵ Po ukończeniu pięćdziesięciu lat są wolni od służby i nie będą jej dalej wykonywać. ²⁶ Mogą wprawdzie pomagać swoim braciom w Namiocie Spotkania przy wykonywaniu zajęć, ale do właściwej służby nie mogą być dopuszczeni. Tak masz postąpić z lewitami w sprawie ich służby”.

Księga Hioba 32

MOWY ELIHU

Pierwsza mowa Elihu: Uzasadnienie wtrącenia się do rozmowy

¹ I zaprzestali trzej mężowie odpowiadać Hiobowi, gdyż w oczach własnych był on sprawiedliwy. ² Wtedy wybuchnął gniewem Elihu, syn Barakeela, Buzyta, ze szczepu Ram. Rozgniewał się na Hioba, że się uznaje za sprawiedliwego u Boga. ³ Rozgniewał się i na trzech przyjaciół, że nie znaleźli odpowiedzi i potępili Boga. ⁴ Odwlekał jednak Elihu rozmowę swą z Hiobem, ponieważ tamci wiekiem byli od niego starsi. ⁵ Teraz Elihu zauważył, że trzej mężowie nie wiedzą, co odpowiedzieć, i wybuchnął gniewem.

Wtrącam się, choć jestem młody

⁶ Zabrał głos Elihu, syn Barakeela, Buzyta, i rzekł:
„Co do lat jestem młody,
wy zaś jesteście już starzy:
stąd się przeląkłem, strwożyłem,
nie ujawniłem swej wiedzy.
⁷ Niech mówią lata – myślałem,
podeszły wiek jest rozumny.

Bóg wlewa mądrość

⁸ Ale to duch w człowieku,
to Wszechmocnego tchnienie go poucza.
⁹ Mądrość nie z wiekiem przychodzi,
a prawość nie tylko starcom jest znana.
¹⁰ Stąd mówię: Mnie posłuchajcie;
niechaj przedstawię swą wiedzę!

Bóg daje pouczenie

¹¹ Czekałem na wasze mowy,
wasze dowody ważyłem;
gdyście szukali wyrazów,
¹² zwracałem na was uwagę.
Nikt z was nie zwyciężył Hioba,
nikt mu już nie odpowiada.
¹³ Nie mówcie: „Znaleźliśmy mądrość”;
odeprze go Bóg, a nie człowiek.
¹⁴ Własną przygotowuję mowę
i nie tak, jak wy, mu odpowiem.

Mówię z konieczności

¹⁵ Zamilkli. Już więcej nie mówią:
[widocznie] słów zabrakło.
¹⁶ Czekałem. Nie odpowiadają.
Stoją. Nie wiedzą, co odrzec.
¹⁷ Niech ja z kolei coś powiem,
niech ja wyjawię swą wiedzę!
¹⁸ Gdyż słów jestem pełen,
od wnętrza duch mnie przymusza.
¹⁹ Me serce jak wino zamknięte,
rwie się jak nowe bukłaki.
²⁰ Muszę powiedzieć dla ulgi.
Otworzę swe usta. Przemówię.
²¹ Nie trzymam niczyjej strony.
Nie będę schlebiał nikomu,
²² gdyż dusza moja nie cierpi pochlebstw,
wnet by mnie Stwórca usunął.

Ewangelia wg św. Mateusza 11

¹ Gdy Jezus skończył dawać te wskazania dwunastu swoim uczniom, odszedł stamtąd, aby nauczać i głosić [Ewangelię] w ich miastach.

Poselstwo Jana Chrzciciela

² Tymczasem Jan, skoro usłyszał w więzieniu o czynach Chrystusa, posłał swoich uczniów ³ z zapytaniem: „Czy Ty jesteś Tym, który ma przyjść, czy też innego mamy oczekiwać?” ⁴ Jezus im odpowiedział: „Idźcie i oznajmijcie Janowi to, co słyszycie i na co patrzycie: ⁵ niewidomi wzrok odzyskują, chromi chodzą, trędowaci doznają oczyszczenia, głusi słyszą, umarli zmartwychwstają, ubogim głosi się Ewangelię. ⁶ A błogosławiony jest ten, kto we Mnie nie zwątpi”.

Świadectwo Jezusa o Janie

⁷ Gdy oni odchodzili, Jezus zaczął mówić do tłumów o Janie: „Coście wyszli oglądać na pustyni? Trzcinę kołyszącą się na wietrze? ⁸ Ale coście wyszli zobaczyć? Człowieka w miękkie szaty ubranego? Oto w domach królewskich są ci, którzy miękkie szaty noszą. ⁹ Po coście więc wyszli? Proroka zobaczyć? Tak, powiadam wam, nawet więcej niż proroka. ¹⁰On jest tym, o którym napisano: Oto Ja posyłam mego wysłańca przed Tobą, aby Ci przygotował drogę. ¹¹ Zaprawdę, powiadam wam: Między narodzonymi z niewiast nie powstał większy od Jana Chrzciciela. Lecz najmniejszy w królestwie niebieskim większy jest niż on. ¹² A od czasu Jana Chrzciciela aż dotąd królestwo niebieskie doznaje gwałtu i ludzie gwałtowni zdobywają je. ¹³ Wszyscy bowiem Prorocy i Prawo prorokowali aż do Jana. ¹⁴ A jeśli chcecie przyjąć, to on jest Eliaszem, który ma przyjść. ¹⁵ Kto ma uszy, niechaj słucha!

Sąd Jezusa o współczesnych

¹⁶ Lecz z kim mam porównać to pokolenie? Podobne jest do przebywających na rynku dzieci, które przymawiają swym rówieśnikom: ¹⁷ „Przygrywaliśmy wam, a nie tańczyliście; biadaliśmy, a wyście nie zawodzili”. ¹⁸ Przyszedł bowiem Jan: nie jadł ani nie pił, a oni mówią: „Zły duch go opętał”. ¹⁹ Przyszedł Syn Człowieczy: je i pije. a oni mówią: „Oto żarłok i pijak, przyjaciel celników i grzeszników”. A jednak mądrość usprawiedliwiona jest przez swe czyny”.

Biada nie pokutującym miastom

²⁰ Wtedy począł czynić wyrzuty miastom, w których najwięcej Jego cudów się dokonało, że się nie nawróciły. ²¹ „Biada tobie, Korozain! Biada tobie, Betsaido! Bo gdyby w Tyrze i Sydonie działy się cuda, które u was się dokonały, już dawno w worze i w popiele by się nawróciły. ²² Toteż powiadam wam: Tyrowi i Sydonowi lżej będzie w dzień sądu niż wam. ²³ A ty, Kafarnaum, czy aż do nieba masz być wyniesione? Aż do Otchłani zejdziesz. Bo gdyby w Sodomie działy się cuda, które się w tobie dokonały, zostałaby aż do dnia dzisiejszego. ²⁴ Toteż powiadam wam: Ziemi sodomskiej lżej będzie w dzień sądu niż tobie”.

Objawienie Ojca i Syna

²⁵ W owym czasie Jezus przemówił tymi słowami: „Wysławiam Cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi, że zakryłeś te rzeczy przed mądrymi i roztropnymi, a objawiłeś je prostaczkom. ²⁶ Tak, Ojcze, gdyż takie było Twoje upodobanie. ²⁷ Wszystko przekazał Mi Ojciec mój. Nikt też nie zna Syna, tylko Ojciec, ani Ojca nikt nie zna, tylko Syn, i ten, komu Syn zechce objawić.

Wezwanie do utrudzonych

²⁸ Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię. ²⁹ Weźcie moje jarzmo na siebie i uczcie się ode Mnie, bo jestem cichy i pokorny sercem, a znajdziecie ukojenie dla dusz waszych. ³⁰ Albowiem jarzmo moje jest słodkie, a moje brzemię lekkie”.