Biblia w rok – 18 kwietnia

Czytania na 18 kwietnia
Księga Sędziów 3 – 4
Mądrość Syracha 18
Ewangelia wg św. Marka 13

*******

Księga Sędziów 3 – 4

Narody, które pozostały

¹ A oto narody, którym Pan pozwolił pozostać, aby wystawić przez nie na próbę Izraela, wszystkich tych, którzy nie doświadczyli żadnej wojny z Kananejczykami – ² a stało się to jedynie ze względu na dobro pokoleń izraelskich, aby je nauczyć sztuki wojennej, te zwłaszcza, które jej przedtem nie poznały – ³ pięciu władców filistyńskich oraz wszyscy Kananejczycy, Sydończycy i Chiwwici, którzy zamieszkiwali łańcuch gór Libanu, począwszy od góry Baal-Hermon aż do Wejścia do Chamat. ⁴ Byli oni przeznaczeni do wypróbowania Izraelitów, by można było poznać, czy będą strzec przykazań, które Pan dał ich przodkom za pośrednictwem Mojżesza. ⁵ Mieszkali więc Izraelici wśród Kananejczyków, Chetytów, Amorytów, Peryzzytów, Chiwwitów i Jebusytów, ⁶ żenili się z ich córkami i własne swoje córki dawali ich synom za żony, a także służyli ich bogom.

OBRAZY Z DZIEJÓW SĘDZIÓW

Otniel

⁷ Izraelici popełniali to, co złe w oczach Pana. Zapominali o Panu, Bogu swoim, a służyli Baalom i Aszerom. ⁸ I znów zapłonął gniew Pana przeciw Izraelowi. Wydał więc ich w ręce Kuszan-Riszeataima, króla Aram-Naharaim, przeto Izraelici służyli mu przez osiem lat. ⁹ Wołali więc Izraelici do Pana i Pan sprawił, że powstał wśród Izraelitów wybawiciel, który ich wyswobodził – Otniel, syn Kenaza, młodszego brata Kaleba. ¹⁰ Był nad nim duch Pana, i on sprawował sądy nad Izraelem.
Gdy zaś wdał się w bitwę, Pan wydał w jego ręce Kuszan-Riszeataima, króla Aramu, tak iż jego ręka nad nim zaciążyła. ¹¹ Kraj doznawał pokoju przez lat czterdzieści – aż do śmierci Otniela, syna Kenaza.

Ehud

¹² A Izraelici znów zaczęli czynić to, co złe w oczach Pana, a Pan wzmocnił przeciw Izraelowi Eglona, króla Moabu, ponieważ czynili to, co złe w oczach Pana. ¹³ Eglon połączył się z Ammonitami i Amalekitami i podjął wyprawę, pobił Izraela i zdobył Miasto Palm. ¹⁴ Izraelici służyli Eglonowi, królowi Moabu, przez lat osiemnaście. ¹⁵ Wtedy Izraelici wołali do Pana i Pan wzbudził im wybawiciela, Ehuda, syna Gery, Beniaminity, który władał lewą ręką. Izraelici wysłali go z daniną do Eglona, króla Moabu. ¹⁶ Ehud przygotował sobie sztylet o dwóch ostrzach, długi na jeden łokieć, i schował go pod swoimi szatami na prawym biodrze. ¹⁷ Złożył więc daninę Eglonowi, królowi Moabu – a Eglon był bardzo otyły. ¹⁸ Oddawszy daninę [Ehud] odesłał ludzi, którzy ją przynieśli, ¹⁹ a sam zawrócił od bożków, które były ustawione koło Gilgal, i rzekł: „Królu, mam ci coś powiedzieć w tajemnicy”. Król powiedział: „Sza!” – na co wszyscy otaczający go wyszli. ²⁰ Ehud podszedł do niego. Król przebywał w letniej górnej komnacie, której używał dla siebie. „Mam dla ciebie, królu, słowo od Boga!” – rzekł do niego Ehud, na co ten podniósł się ze swego tronu. ²¹ Wtenczas Ehud sięgnął lewą ręką po sztylet, który schował na prawym biodrze, i utopił go w jego brzuchu. ²² Rękojeść wraz z ostrzem weszła do wnętrzności i utkwiła w jego tłuszczu, gdyż [Ehud] nie wydobył sztyletu z brzucha i <wyszedł…> ²³ Następnie Ehud wyszedł przez ganek, zamknął za sobą drzwi komnaty i zasunął rygle. ²⁴ Po jego odejściu nadeszli słudzy i spostrzegli, że drzwi letniej komnaty są zaryglowane. Mówili więc do siebie: „Z pewnością chce okryć sobie nogi w letniej komnacie”. ²⁵ Czekali długo, aż się zaczęli niepokoić, dlaczego nie otwiera drzwi letniej komnaty. Wreszcie wziąwszy klucz otworzyli, a oto pan ich leżał martwy na ziemi. ²⁶ Gdy oni czekali, Ehud uciekł, przeszedł koło bożków i bezpiecznie wrócił do Hasseira. ²⁷ Wróciwszy, zatrąbił w róg na górze Efraima. Izraelici zeszli z góry, a on na ich czele. ²⁸ „Pójdźcie ze mną! – rzekł do nich – albowiem Pan wydał waszych wrogów, Moabitów, w wasze ręce”. Poszli za nim, odcięli Moabitom bród na Jordanie i nie pozwalali nikomu przejść. ²⁹ W tym czasie pobili około dziesięciu tysięcy Moabitów, wszystkich co silniejszych i waleczniejszych, tak że nikt nie uszedł. ³⁰ W tym dniu Moab został poniżony pod ręką Izraela i odtąd żył kraj w spokoju przez lat osiemdziesiąt.

Szamgar

³¹ Po nim był Szamgar, syn Anata. Pobił on ościeniem na woły Filistynów w liczbie sześciuset ludzi – i on także wybawił Izraela.

DEBORA I BARAK

Kananejczycy uciskają Izraelitów

¹ Po śmierci Ehuda Izraelici znów zaczęli czynić to, co złe w oczach Pana, ² i Pan wydał ich w ręce Jabina, króla Kanaanu, który panował w Chasor. Wodzem jego wojsk był Sisera, który mieszkał w Charoszet-Haggoim. ³ Wówczas Izraelici wołali do Pana. Jabin bowiem miał dziewięćset żelaznych rydwanów i nielitościwie uciskał Izraelitów przez lat dwadzieścia.

Debora

⁴ W tym czasie sprawowała sądy nad Izraelem Debora, prorokini, żona Lappidota. ⁵ Zasiadała ona pod Palmą Debory, między Rama i Betel w górach Efraima, dokąd przybywali Izraelici, aby rozsądzać swoje sprawy.
⁶ Posłała ona po Baraka, syna Abinoama z Kedesz w pokoleniu Neftalego. „Oto – rzekła mu – co nakazał Pan, Bóg Izraela: Idź, udaj się na górę Tabor i weź z sobą dziesięć tysięcy mężów synów Neftalego i synów Zabulona. ⁷ Przyprowadzę ci do potoku Kiszon Siserę, wodza wojska Jabina, z jego rydwanami i hufcami i dam je w twoje ręce”. ⁸ Odpowiedział jej Barak: „Jeżeli ty pójdziesz ze mną, pójdę, lecz jeśli ty nie pójdziesz ze mną, nie pójdę”. ⁹ „Pójdę więc z tobą – odpowiedziała mu – lecz chwała nie okryje drogi, po której pójdziesz, albowiem przez ręce kobiety Pan wyda Siserę”. Powstała więc Debora i razem z Barakiem udała się do Kedesz. ¹⁰ Barak zaś zwołał pokolenie Zabulona i Neftalego, i dziesięć tysięcy mężów poszło z nim, a Debora mu towarzyszyła.

Cheber Kenita

¹¹ Cheber Kenita oddzielił się od rodu Kaina i od plemienia synów Chobaba, teścia Mojżesza. Rozbił swój namiot koło Dębu w Saannaim, w pobliżu Kedesz.

Klęska Sisery

¹² Sisera dowiedziawszy się, że Barak, syn Abinoama, wyruszył na górę Tabor, ¹³ zebrał wszystkie swoje rydwany, dziewięćset żelaznych rydwanów i wszystkie swoje oddziały, jakie posiadał. Polecił im przybyć od Charoszet-Haggoim do potoku Kiszon. ¹⁴ Wtedy rzekła Debora do Baraka: „Wstań, bo oto nadchodzi dzień, w którym Pan wyda w ręce twoje Siserę. Czyż Pan nie kroczy przed tobą?” Barak zszedł więc z góry Tabor, a dziesięć tysięcy ludzi za nim. ¹⁵ Wówczas Pan poraził przed Barakiem ostrzem miecza Siserę, wszystkie jego rydwany i całe wojsko. Sisera, zeskoczywszy ze swego rydwanu, uciekł pieszo. ¹⁶ Barak zaś ścigał rydwany i wojsko aż do Charoszet-Haggoim. Całe wojsko Sisery padło pod ostrzem miecza i żaden z mężów nie uszedł.

Śmierć Sisery

¹⁷ Sisera uciekał pieszo w kierunku namiotu Jaeli, żony Chebera Kenity, ponieważ pomiędzy Jabinem, królem Chasor, a domem Chebera Kenity panował pokój. ¹⁸ Jael wychodząc naprzeciw Sisery rzekła do niego: „Zatrzymaj się, panie, zatrzymaj się u mnie! Nie bój się niczego!” Zatrzymał się więc u niej pod namiotem, a ona nakryła go kocem. ¹⁹ Potem rzekł do niej: „Daj mi – proszę cię – napić się trochę wody, gdyż mam pragnienie”. Ona otwarła bukłak z mlekiem, dała mu się napić i nakryła go na powrót. ²⁰ „Czuwaj przy wejściu do namiotu – rzekł jej – a gdyby ktoś nadszedł i zapytał mówiąc: „Jest tu kto?” – odpowiedz: „Nie ma””. ²¹ Lecz Jael, żona Chebera, wzięła palik od namiotu, uchwyciła młot w rękę, i zbliżając się cicho do niego, przebiła jego skroń palikiem, tak że ten utkwił w ziemi, [Sisera] spał bowiem głęboko, wyczerpany do ostatka. W ten sposób zginął. ²² Tymczasem nadszedł Barak ścigając Siserę. Jael wyszła naprzeciw niego: „Wejdź – rzekła do niego – a pokażę ci człowieka, którego szukasz”. Wstąpił do niej, a oto Sisera leżał martwy, z palikiem w skroni.

Wyzwolenie Izraela

²³ Tak Bóg w tym dniu uniżył przed Izraelitami Jabina, króla Kanaanu. ²⁴ Ręka zaś Izraelitów uciskała coraz mocniej Jabina, króla Kanaanu, aż do całkowitej jego zagłady.

Mądrość Syracha 18

Wielkość Boga

¹ Ten, co żyje wiecznie, stworzył wszystko bez wyjątku,
² Sam tylko Pan uznany będzie za sprawiedliwego
⁴ Nikt nie potrafi opisać Jego czynów,
a któż będzie mógł zbadać Jego wspaniałe dzieła?
⁵ Któż zdoła zmierzyć potęgę Jego wielkości
i któż potrafi dokładnie opowiedzieć dzieła Jego miłosierdzia?
⁶ Nie ma tu nic do zmniejszenia ani do dodania,
ani nie można zbadać cudownych dzieł Pańskich.
⁷ Kiedy człowiek myśli, że skończył, to nawet nie rozpoczął,
a kiedy się zatrzyma, nie wie, co robić dalej.

Nicość człowieka

⁸ Kimże jest człowiek i jakież jest jego znaczenie?
Cóż jest jego dobrem i cóż złem jego?
⁹ Liczba dni człowieka –
jeśli wiek jego jest długi – dosięga stu lat.
¹⁰ Jak kropla wody zaczerpnięta z morza lub ziarnko piasku,
tak jest [tych] trochę lat wobec dnia wieczności.
¹¹ Dlatego Pan cierpliwy jest dla ludzi
i wylał na nich swoje miłosierdzie.
¹² Zobaczył On i wie, że koniec ich godny litości
i dlatego pomnożył swoje przebaczenie.
¹³ Miłosierdzie człowieka – nad jego bliźnim,
a miłosierdzie Pana – nad całą ludzkością:
On karci, wychowuje, poucza
i zawraca jak pasterz swoją trzodę.
¹⁴ Lituje się nad tymi, którzy przyjmują Jego pouczenie
i którzy się spieszą do Jego przykazań.

Sposób dawania jałmużny

¹⁵ Synu, do dobrych uczynków nie dodawaj przygany
ani przykrego słowa do każdego daru.
¹⁶ Czyż upału nie łagodzi rosa?
Tak lepsze jest słowo niż podarunek.
¹⁷ Oto, czy nie jest lepsze słowo niż dobry datek?
A jedno z drugim [łączy się] u człowieka życzliwego.
¹⁸ Nierozumny zaś robi wymówki niezgodnie z miłością,
a dar zazdrosnego wyciska łzy z oczu.

Należy mądrze przewidywać

¹⁹ Uczy się, zanim ci przyjdzie przemawiać,
i miej staranie o siebie, zanim zasłabniesz.
²⁰ Zanim sąd wydasz, zbadaj siebie samego,
a w godzinę obrachunku znajdziesz przebaczenie.
²¹ Nim wpadniesz w chorobę, upokórz się,
a gdy zgrzeszysz, daj dowód nawrócenia!
²² Niech ci nic nie stanie na przeszkodzie, by wykonać ślub w należnym czasie,
ani nie czekaj aż do śmierci, by z długów się uiścić.
²³ Zanim złożysz ślub, przygotuj siebie,
a nie bądź jak człowiek, który Pana wystawia na próbę.
²⁴ Pamiętaj o gniewie Jego w dniach ostatnich,
o chwili pomsty, gdy odwróci oblicze.
²⁵ Pamiętaj o chwili głodu, gdy jesteś w obfitości,
o biedzie i niedostatku – w dniach pomyślności.
²⁶ Od rana do wieczora okoliczności się zmieniają
i wszystko prędko biegnie przed Panem.
²⁷ Człowiek mądry we wszystkim zachowa ostrożność,
a w dniach, kiedy grzechy panują, powstrzyma się od błędu.
²⁸ Każdy rozumny uzna mądrość,
a temu, kto ją znalazł, wyrazi uznanie.
²⁹ Rozumni w mowach sami jako mędrcy wystąpią
i niby deszcz wyleją przysłowia doskonałe.

Opanowanie siebie samego

³⁰ Nie idź za twymi namiętnościami:
powstrzymaj się od pożądań!
³¹ Jeżeli pozwolisz duszy swej na upodobanie w namiętnościach,
uczynisz z siebie pośmiewisko dla twych nieprzyjaciół.
³² Nie miej upodobania w życiu wystawnym,
abyś się nie uwikłał w jego wydatki.
³³ Nie czyń się biednym, urządzając uczty za pożyczone pieniądze,
gdy nie masz nic w kieszeni.

Ewangelia wg św. Marka 12

Przypowieść o przewrotnych rolnikach

¹ I zaczął im mówić w przypowieściach: „Pewien człowiek założył winnicę. Otoczył ją murem, wykopał tłocznię i zbudował wieżę. W końcu oddał ją w dzierżawę rolnikom i wyjechał. ² W odpowiedniej porze posłał do rolników sługę, by odebrał od nich część należną z plonów winnicy. ³ Ci chwycili go, obili i odesłali z niczym. ⁴ Wtedy posłał do nich drugiego sługę; lecz i tego zranili w głowę i znieważyli. ⁵ Posłał jeszcze jednego, tego zabili. I posłał wielu innych, z których jednych obili, drugich pozabijali. ⁶ Miał jeszcze jednego, ukochanego syna. Posłał go jako ostatniego do nich, bo sobie mówił: „Uszanują mojego syna”. ⁷ Lecz owi rolnicy mówili nawzajem do siebie: „To jest dziedzic. Chodźcie, zabijmy go, a dziedzictwo będzie nasze”. ⁸ I chwyciwszy, zabili go i wyrzucili z winnicy. ⁹ Cóż uczyni właściciel winnicy? Przyjdzie i wytraci rolników, a winnicę odda innym. ¹⁰ Nie czytaliście tych słów w Piśmie: Właśnie ten kamień, który odrzucili budujący, stał się głowicą węgła. ¹¹ Pan to sprawił i jest cudem w oczach naszych”. ¹² I starali się Go ująć, lecz bali się tłumu. Zrozumieli bowiem, że przeciw nim powiedział tę przypowieść. Zostawili więc Go i odeszli.

Sprawa podatku

¹³ Posłali natomiast do Niego kilku faryzeuszów i zwolenników Heroda, którzy mieli pochwycić Go w mowie. ¹⁴ Ci przyszli i rzekli do Niego: „Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdomówny i na nikim Ci nie zależy. Bo nie oglądasz się na osobę ludzką, lecz drogi Bożej w prawdzie nauczasz. Czy wolno płacić podatek Cezarowi, czy nie? Mamy płacić czy nie płacić?” ¹⁵ Lecz On poznał ich obłudę i rzekł do nich: „Czemu Mnie wystawiacie na próbę? Przynieście Mi denara, chcę zobaczyć”. ¹⁶ Przynieśli, a On ich zapytał: „Czyj jest ten obraz i napis?” Odpowiedzieli Mu: „Cezara”. ¹⁷ Wówczas Jezus rzekł do nich: „Oddajcie więc Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga”. I byli pełni podziwu dla Niego.

Sprawa zmartwychwstania

¹⁸ Potem przyszli do Niego saduceusze, którzy twierdzą, że nie ma zmartwychwstania, i zagadnęli Go w ten sposób: ¹⁹ „Nauczycielu, Mojżesz tak nam przepisał: Jeśli umrze czyjś brat i pozostawi żonę, a nie zostawi dziecka, niech jego brat weźmie ją za żonę i wzbudzi potomstwo swemu bratu. ²⁰ Otóż było siedmiu braci. Pierwszy wziął żonę i umierając nie zostawił potomstwa. ²¹ Drugi ją wziął i też umarł bez potomstwa, tak samo trzeci. ²² I siedmiu ich nie zostawiło potomstwa. W końcu po wszystkich umarła ta kobieta. ²³ Przy zmartwychwstaniu więc, gdy powstaną, którego z nich będzie żoną? Bo siedmiu miało ją za żonę”. ²⁴ Jezus im rzekł: „Czyż nie dlatego jesteście w błędzie, że nie rozumiecie Pisma ani mocy Bożej? ²⁵ Gdy bowiem powstaną z martwych, nie będą się ani żenić, ani za mąż wychodzić, ale będą jak aniołowie w niebie. ²⁶ Co zaś dotyczy umarłych, że zmartwychwstaną, czyż nie czytaliście w księdze Mojżesza, tam gdzie mowa „O krzaku”, jak Bóg powiedział do niego: Ja jestem Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba. ²⁷ Nie jest On Bogiem umarłych, lecz żywych. Jesteście w wielkim błędzie”.

Największe przykazanie

²⁸ Zbliżył się także jeden z uczonych w Piśmie, który im się przysłuchiwał, gdy rozprawiali ze sobą. Widząc, że Jezus dobrze im odpowiedział, zapytał Go: „Które jest pierwsze ze wszystkich przykazań?” ²⁹ Jezus odpowiedział: „Pierwsze jest: Słuchaj, Izraelu, Pan Bóg nasz, Pan jest jeden. ³⁰ Będziesz miłował Pana, Boga swego, całym swoim sercem, całą swoją duszą, całym swoim umysłem i całą swoją mocą. ³¹ Drugie jest to: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego. Nie ma innego przykazania większego od tych”. ³² Rzekł Mu uczony w Piśmie: „Bardzo dobrze, Nauczycielu, słusznieś powiedział, bo Jeden jest i nie ma innego prócz Niego. ³³ Miłować Go całym sercem, całym umysłem i całą mocą i miłować bliźniego jak siebie samego daleko więcej znaczy niż wszystkie całopalenia i ofiary”. ³⁴ Jezus widząc, że rozumnie odpowiedział, rzekł do niego: „Niedaleko jesteś od królestwa Bożego”. I nikt już nie odważył się więcej Go pytać.

Mesjasz Synem Bożym

³⁵ Nauczając w świątyni, Jezus zapytał: „Jak mogą twierdzić uczeni w Piśmie, że Mesjasz jest Synem Dawida? ³⁶ Wszak sam Dawid mówi w Duchu Świętym: Rzekł Pan do Pana mego: Siądź po prawicy mojej, aż położę nieprzyjaciół Twoich pod stopy Twoje. ³⁷ Sam Dawid nazywa Go Panem, skądże więc jest [tylko] jego synem?” A wielki tłum chętnie Go słuchał.

Ostrzeżenie przed uczonymi w Piśmie

³⁸ I nauczając dalej mówił: „Strzeżcie się uczonych w Piśmie. Z upodobaniem chodzą oni w powłóczystych szatach, lubią pozdrowienia na rynku, ³⁹ pierwsze krzesła w synagogach i zaszczytne miejsca na ucztach. 40 Objadają domy wdów i dla pozoru odprawiają długie modlitwy. Ci tym surowszy dostaną wyrok”.

Grosz wdowi

⁴¹ Potem usiadł naprzeciw skarbony i przypatrywał się, jak tłum wrzucał drobne pieniądze do skarbony. Wielu bogatych wrzucało wiele. ⁴² Przyszła też jedna uboga wdowa i wrzuciła dwa pieniążki, czyli jeden grosz. ⁴³ Wtedy przywołał swoich uczniów i rzekł do nich: „Zaprawdę, powiadam wam: Ta uboga wdowa wrzuciła najwięcej ze wszystkich, którzy kładli do skarbony. ⁴⁴ Wszyscy bowiem wrzucali z tego, co im zbywało; ona zaś ze swego niedostatku wrzuciła wszystko, co miała, całe swe utrzymanie”.