Biblia w rok – 24 października

Czytania na 24 października
Księga Jeremiasza 33 – 34
Księga Psalmów 119,41-80
Ewangelia wg św. Mateusza 13

*****

Księga Jeremiasza 33 – 34

Dalsze zapowiedzi odnowienia

¹ Powtórnie skierował Pan słowo do Jeremiasza, gdy ten był jeszcze uwięziony w wartowni. ² „To mówi Pan, który stworzył ziemię i ukształtował ją, nadając jej trwałość – wyrocznia Pana. ³ Wołaj do Mnie, a odpowiem ci, oznajmię ci rzeczy wielkie i niezgłębione, jakich nie znasz. ⁴ To bowiem mówi Pan, Bóg Izraela, o domach tego miasta, o domach królów judzkich, które zostaną zniszczone, o wałach i mieczach: ⁵ Idą walczyć z Chaldejczykami, by napełnić miasto zwłokami ludzi, których zabiję w przystępie swego gniewu. Zakryłem bowiem swe oblicze przed tym miastem na skutek całej ich nieprawości. ⁶ Oto podniosę je odnowione, uleczę i uzdrowię ich oraz objawię im obfity pokój i bezpieczeństwo. ⁷ I odmienię los Judy i los Izraela, odbudowując ich jak przedtem. ⁸ Oczyszczę ich ze wszystkich grzechów, jakimi wykroczyli przeciw Mnie, i odpuszczę wszystkie ich występki, którymi zgrzeszyli przeciw Mnie i wypowiedzieli Mi posłuszeństwo. ⁹ Jerozolima zaś będzie radością, chwałą i dumą wśród wszystkich narodów ziemi, które usłyszą o dobrodziejstwach, jakie jej wyświadczyłem. Będą się one lękać i drżeć wobec wszelkich przejawów dobroci i pomyślności, jaką jej dałem.
¹⁰ To mówi Pan: Na tym miejscu, o którym mówicie: „Jest to pustkowie bez ludzi i bez trzody” – w miastach judzkich i na ulicach Jerozolimy, opuszczonych, bezludnych, niezamieszkałych i bez trzody rozlegnie się jeszcze ¹¹ głos radości i głos wesela, głos oblubieńca i oblubienicy, głos tych, co mówią, składając ofiary dziękczynne w domu Pańskim: „Wychwalajmy Pana Zastępów, bo dobry jest Pan, bo na wieki Jego łaskawość”. Odmienię bowiem los tego kraju na taki, jaki był przedtem – mówi Pan.
¹² To mówi Pan Zastępów: W miejscu tym opuszczonym, bezludnym i bez trzody i we wszystkich jego miastach będzie znów schronisko dla pasterzy, pędzących trzodę do legowiska. ¹³ W miastach górskich, w miastach nizinnych, w miastach Negebu, w ziemi Beniamina, w okolicach Jerozolimy i w miastach judzkich znów będą stada przechodzić przez ręce tego, który je liczy – mówi Pan.

Obietnice Pańskie dla dynastii Dawidowej

¹⁴ Oto nadchodzą dni – wyrocznia Pana – kiedy wypełnię pomyślną zapowiedź, jaką obwieściłem domowi izraelskiemu i domowi judzkiemu. ¹⁵ W owych dniach i w owym czasie wzbudzę Dawidowi potomstwo sprawiedliwe; będzie wymierzać prawo i sprawiedliwość na ziemi.
¹⁶ W owych dniach Juda dostąpi zbawienia, a Jerozolima będzie mieszkała bezpiecznie. To zaś jest imię, którym ją będą nazywać: „Pan naszą sprawiedliwością”. ¹⁷ To bowiem mówi Pan: Nie zabraknie Dawidowi potomka zasiadającego na tronie domu Izraela. ¹⁸ Kapłanom-lewitom zaś nie zabraknie człowieka, który by stał przede Mną, by spalać ofiary z pokarmów i zabijać żertwy po wszystkie dni”.
¹⁹ Pan skierował słowo do Jeremiasza: ²⁰ „To mówi Pan: Jeżeli możecie złamać moje przymierze z dniem i moje przymierze z nocą, tak że nie nastąpi ani dzień, ani noc w swoim właściwym czasie, ²¹ to może być także zerwane moje przymierze z moim sługą Dawidem, by nie miał syna zasiadającego jako król na jego tronie, i z moimi sługami, kapłanami-lewitami. ²² Jak niezliczone są zastępy niebieskie, niezmierzony piasek morski, tak samo pomnożę potomstwo sługi mojego, Dawida, i moich sług, lewitów”.
²³ Pan skierował do Jeremiasza następujące słowo: ²⁴ „Czy nie zauważyłeś, co ten lud mówi: „Pan odrzucił dwie rodziny, które wybrał”. Tak więc gardzą moim ludem, jak gdyby już nie był narodem dla nich. ²⁵ To mówi Pan: Jeżeli nie istnieje moje przymierze z dniem i nocą, jeśli nie ustaliłem praw nieba i ziemi, ²⁶ wtedy [rzeczywiście] odrzucę potomstwo Jakuba i Dawida, mojego sługi, tak że nie wezmę z jego rodu panujących nad potomkami Abrahama, Izaaka i Jakuba. Odmienię bowiem ich los i zlituję się nad nimi”.

Los Sedecjasza

¹ Słowo, jakie skierował Pan do Jeremiasza, gdy Nabuchodonozor, król babiloński, z całym swym wojskiem, wszystkie królestwa ziemi mu poddane oraz wszystkie narody toczyli walkę o Jerozolimę i wszystkie jej miasta. ² To mówi Pan, Bóg Izraela: „Idź i mów do króla judzkiego, Sedecjasza. Powiedz mu: To mówi Pan: Oto oddam to miasto w ręce króla babilońskiego, który wyda je na pastwę ognia. ³ Ty zaś nie ujdziesz jego ręki, lecz zostaniesz niezawodnie pojmany i wydany w jego ręce. Zobaczysz wtedy króla babilońskiego oko w oko, będzie on z tobą mówił twarzą w twarz, i pójdziesz do Babilonu. ⁴ Posłuchaj jednakże słowa Pańskiego, Sedecjaszu, królu judzki. To mówi Pan o tobie: Nie umrzesz od miecza. ⁵ Umrzesz spokojnie, i podobnie jak palono wonności dla twoich przodków, dawniejszych królów, którzy byli przed tobą, tak będą palić i dla ciebie. Będą śpiewać także dla ciebie pieśń żałobną: „Biada, panie!” Albowiem Ja wyrzekłem to słowo” – wyrocznia Pana. ⁶ Prorok Jeremiasz powiedział wszystkie te słowa do Sedecjasza, króla judzkiego w Jerozolimie. ⁷ Wojsko zaś króla babilońskiego prowadziło walkę przeciw Jerozolimie i wszystkim miastom judzkim, które broniły się jeszcze: przeciw Lakisz i Azeka. Tylko bowiem te miasta obronne utrzymywały się spośród miast judzkich.

Pozorne uwolnienie niewolników

⁸ Słowo, które Pan skierował do Jeremiasza po zawarciu przez króla Sedecjasza z całym ludem jerozolimskim umowy głoszącej powszechną wolność. ⁹ Każdy miał obdarzyć wolnością swego niewolnika Hebrajczyka i niewolnicę Hebrajkę. Nikomu nie wolno było trzymać u siebie brata swego Judejczyka jako niewolnika. ¹⁰ Wszyscy dostojnicy i ludzie, którzy zawarli umowę, zgodzili się wypuścić na wolność każdy swego niewolnika lub niewolnicę i nie zmuszać ich więcej do służby u siebie. Wyraziwszy zgodę, wypuścili ich na wolność. ¹¹ Potem jednak zmienili zdanie i sprowadzili niewolników i niewolnice, których obdarzyli wolnością, zmuszając, by się stali znów niewolnikami i niewolnicami.
¹² Wtedy skierował Pan do Jeremiasza następujące słowo: ¹³ „To mówi Pan, Bóg Izraela: Z waszymi przodkami, gdy wyprowadziłem ich z ziemi egipskiej, z domu niewoli, zawarłem przymierze, które mówiło: ¹⁴ „Po upływie siedmiu lat wypuścicie na wolność każdy brata swego, Hebrajczyka, który zaprzedał się tobie w niewolę i służył przez sześć lat; wypuścisz go od siebie jako człowieka wolnego!” Przodkowie wasi jednak nie usłuchali Mnie ani nie nakłonili swego ucha. ¹⁵ Wy zaś nawróciliście się dzisiaj i uczyniliście to, co jest słuszne wobec Mnie, ogłaszając powszechne uwolnienie. Zawarliście umowę wobec Mnie w domu, nad którym wzywano mojego Imienia. ¹⁶ Zmieniliście jednak zdanie i znieważyliście moje Imię. Sprowadziliście każdy swego niewolnika i swoją niewolnicę, których obdarzyliście wolnością według ich uznania, następnie zaś zmusiliście ich, by byli u was niewolnikami i niewolnicami.
¹⁷ Dlatego to mówi Pan: Nie usłuchaliście Mnie, by ogłosić wolność każdy bratu i współziomkowi swemu; oto puszczam was wolno – na miecz, zarazę i głód. Uczynię z was nadto przedmiot budzący przerażenie u wszystkich królestw ziemi. ¹⁸ A z ludźmi, którzy przekroczyli umowę ze Mną, którzy nie wypełnili warunków umowy zawartej wobec Mnie, postąpię jak z cielcem, którego oni przecięli na dwie części, by przejść między nimi. ¹⁹ Przywódców judzkich, dostojników jerozolimskich, dworzan, kapłanów i cały lud kraju, co przechodził między częściami cielęcia [ofiarnego], ²⁰ wydam w ręce ich nieprzyjaciół i w ręce tych, co nastają na ich życie. Zwłoki ich staną się żerem dla ptaków powietrznych i zwierząt lądowych. ²¹ Sedecjasza zaś, króla judzkiego, i jego przywódców wydam w ręce ich nieprzyjaciół, w ręce tych, co nastają na ich życie, w ręce wojska króla babilońskiego, które teraz odeszło od was. ²² Oto wydam rozkaz – wyrocznia Pana – i sprowadzę ich znów przeciw temu miastu. Będą walczyć przeciw niemu, zdobędą je i spalą ogniem; miasta zaś judzkie uczynię bezludnym pustkowiem”.

Księga Psalmów 119,41-80

Waw
⁴¹ Niech zstąpi na mnie, Panie, Twoja łaska,
Twoje zbawienie, według Twojej obietnicy,
⁴² bym mógł dać odpowiedź tym, którzy mnie znieważają,
bo polegam na Twoich słowach.
⁴³ Nie odbieraj moim ustom
słowa prawdy,
bo ufam Twoim wyrokom,
⁴⁴ a Prawa Twego zawsze strzec będę,
na wieki, na zawsze.
⁴⁵ Chcę kroczyć drogą przestronną,
bo szukam Twoich postanowień.
⁴⁶ O Twych rozkazach chcę mówić
w obecności królów,
a nie doznam wstydu.
⁴⁷ I będę się weselił z Twoich przykazań,
które miłuję.
⁴⁸ Wznoszę ręce moje
ku Twym przykazaniom,
które kocham,
i rozważam Twoje ustawy.

Zain
⁴⁹ Pomnij na słowo swoje do Twojego sługi,
przez które mi dałeś nadzieję.
⁵⁰ W moim ucisku to pociechą dla mnie,
że Twoja mowa obdarza mnie życiem.
⁵¹ Ludzie zuchwali bardzo mi ubliżają,
a ja nie odstępuję od Twojego Prawa.
⁵² Przypominając sobie Twe wyroki odwieczne,
Panie, doznaję pociechy.
⁵³ Gniew mnie ogarnia z powodu występnych,
porzucających Twe Prawo.
⁵⁴ Twoje ustawy stały się dla mnie pieśniami
na miejscu mego pielgrzymowania.
⁵⁵ Nocą pamiętam
o Twoim imieniu, Panie,
by zachowywać Twe Prawo.
⁵⁶ Oto, co do mnie należy:
zachowywać Twe postanowienia.

Chet
⁵⁷ Moim działem jest Pan – mówię,
by zachować Twoje słowa.
⁵⁸ Z całego serca dbam o przychylność Twojego oblicza,
zmiłuj się nade mną według swej obietnicy!
⁵⁹ Rozważam moje drogi
i zwracam stopy do Twoich napomnień.
⁶⁰ Śpieszyłem bez ociągania,
by przestrzegać Twoich przykazań.
⁶¹ Oplotły mię więzy grzeszników:
nie zapomniałem o Twoim Prawie.
⁶² Wstaję o północy,
aby Cię wielbić
za słuszne Twoje wyroki.
⁶³ Jestem przyjacielem
wszystkich, którzy się boją Ciebie,
co strzegą Twych postanowień.
⁶⁴ Twoja łaska, Panie,
napełnia ziemię:
naucz mnie Twoich ustaw!

Tet
⁶⁵ Wyświadczyłeś dobro swojemu słudze
zgodnie z Twoim słowem, Panie!
⁶⁶ Naucz mię zrozumienia i umiejętności,
bo ufam Twoim przykazaniom.
⁶⁷ Błądziłem, zanim przyszło utrapienie;
teraz jednak strzegę Twej mowy.
⁶⁸ Dobry jesteś i dobrze czynisz;
naucz mię Twoich ustaw!
⁶⁹ Zuchwali knują przeciw mnie podstępy,
ja całym sercem strzegę Twych postanowień.
⁷⁰ Otępiało ich serce opasłe,
a ja znajduję rozkosz w Twoim Prawie.
⁷¹ Dobrze to dla mnie, że mnie poniżyłeś,
bym się nauczył Twych ustaw.
⁷² Prawo ust Twoich jest dla mnie lepsze
niż tysiące sztuk złota i srebra.

Jod
⁷³ Twe ręce mnie uczyniły i ukształtowały:
obdarz mnie rozumem, bym się nauczył Twoich przykazań.
⁷⁴ Bojący się Ciebie widzą mnie i cieszą się,
bo pokładam ufność w Twoim słowie.
⁷⁵ Wiem, Panie, że sprawiedliwe są Twoje wyroki,
że dotknąłeś mnie słusznie.
⁷⁶ Niech Twoja łaska stanie mi się pociechą
zgodnie z obietnicą, daną Twemu słudze.
⁷⁷ Niech zaznam Twojej litości, abym żył,
bo Twoje Prawo jest moją rozkoszą.
⁷⁸ Niech zawstydzą się zuchwali, bo niesłusznie mnie dręczą,
ja będę rozmyślał o Twoich przykazaniach.
⁷⁹ Niech zwrócą się do mnie bojący się Ciebie
i ci, którzy uznają Twoje napomnienia.
⁸⁰ Niech serce moje stanie się nienaganne w Twych ustawach,
abym nie doznał wstydu.

Ewangelia wg św. Mateusza 13

NAUCZANIE W PRZYPOWIEŚCIACH

Przypowieść o siewcy

¹ Owego dnia Jezus wyszedł z domu i usiadł nad jeziorem. ² Wnet zebrały się koło Niego tłumy tak wielkie, że wszedł do łodzi i usiadł, a cały lud stał na brzegu. ³ I mówił im wiele w przypowieściach tymi słowami:
„Oto siewca wyszedł siać. ⁴ A gdy siał, niektóre [ziarna] padły na drogę, nadleciały ptaki i wydziobały je. ⁵ Inne padły na miejsca skaliste, gdzie niewiele miały ziemi; i wnet powschodziły, bo gleba nie była głęboka. ⁶ Lecz gdy słońce wzeszło, przypaliły się i uschły, bo nie miały korzenia. ⁷ Inne znowu padły między ciernie, a ciernie wybujały i zagłuszyły je. ⁸ Inne w końcu padły na ziemię żyzną i plon wydały, jedno stokrotny, drugie sześćdziesięciokrotny, a inne trzydziestokrotny. ⁹ Kto ma uszy, niechaj słucha!”.

Cel przypowieści

¹⁰ Przystąpili do Niego uczniowie i zapytali: „Dlaczego w przypowieściach mówisz do nich?” ¹¹ On im odpowiedział: „Wam dano poznać tajemnice królestwa niebieskiego, im zaś nie dano. ¹² Bo kto ma, temu będzie dodane, i nadmiar mieć będzie; kto zaś nie ma, temu zabiorą również to, co ma. ¹³ Dlatego mówię do nich w przypowieściach, że otwartymi oczami nie widzą i otwartymi uszami nie słyszą ani nie rozumieją. ¹⁴ Tak spełnia się na nich przepowiednia Izajasza:
Słuchać będziecie, a nie zrozumiecie,
patrzeć będziecie, a nie zobaczycie.
¹⁵ Bo stwardniało serce tego ludu,
ich uszy stępiały i oczy swe zamknęli,
żeby oczami nie widzieli ani uszami nie słyszeli,
ani swym sercem nie rozumieli: i nie nawrócili się, abym ich uzdrowił.
¹⁶ Lecz szczęśliwe oczy wasze, że widzą, i uszy wasze, że słyszą. ¹⁷ Bo zaprawdę, powiadam wam: Wielu proroków i sprawiedliwych pragnęło ujrzeć to, na co wy patrzycie, a nie ujrzeli; i usłyszeć to, co wy słyszycie, a nie usłyszeli.

Wyjaśnienie przypowieści o siewcy

¹⁸ Wy zatem posłuchajcie przypowieści o siewcy! ¹⁹ Do każdego, kto słucha słowa o królestwie, a nie rozumie go, przychodzi Zły i porywa to, co zasiane jest w jego sercu. Takiego człowieka oznacza ziarno posiane na drodze. ²⁰ Posiane na miejsce skaliste oznacza tego, kto słucha słowa i natychmiast z radością je przyjmuje; ²¹ ale nie ma w sobie korzenia, lecz jest niestały. Gdy przyjdzie ucisk lub prześladowanie z powodu słowa, zaraz się załamuje. ²² Posiane między ciernie oznacza tego, kto słucha słowa, lecz troski doczesne i ułuda bogactwa zagłuszają słowo, tak że zostaje bezowocne. ²³ Posiane w końcu na ziemię żyzną oznacza tego, kto słucha słowa i rozumie je. On też wydaje plon: jeden stokrotny, drugi sześćdziesięciokrotny, inny trzydziestokrotny”.

Przypowieść o chwaście

²⁴ Inną przypowieść im przedłożył: „Królestwo niebieskie podobne jest do człowieka, który posiał dobre nasienie na swej roli. ²⁵ Lecz gdy ludzie spali, przyszedł jego nieprzyjaciel, nasiał chwastu między pszenicę i odszedł. ²⁶ A gdy zboże wyrosło i wypuściło kłosy, wtedy pojawił się i chwast. ²⁷ Słudzy gospodarza przyszli i zapytali go: „Panie, czy nie posiałeś dobrego nasienia na swej roli? Skąd więc wziął się na niej chwast?” ²⁸ Odpowiedział im: „Nieprzyjazny człowiek to sprawił”. Rzekli mu słudzy: „Chcesz więc, żebyśmy poszli i zebrali go?” ²⁹ A on im odrzekł: „Nie, byście zbierając chwast nie wyrwali razem z nim i pszenicy. ³⁰ Pozwólcie obojgu róść aż do żniwa; a w czasie żniwa powiem żeńcom: Zbierzcie najpierw chwast i powiążcie go w snopki na spalenie; pszenicę zaś zwieźcie do mego spichlerza””.

Przypowieść o ziarnku gorczycy i o zaczynie

³¹ Inną przypowieść im przedłożył: „Królestwo niebieskie podobne jest do ziarnka gorczycy, które ktoś wziął i posiał na swej roli. ³² Jest ono najmniejsze ze wszystkich nasion, lecz gdy wyrośnie, jest większe od innych jarzyn i staje się drzewem, tak że ptaki przylatują z powietrza i gnieżdżą się na jego gałęziach”.
³³ Powiedział im inną przypowieść: „Królestwo niebieskie podobne jest do zaczynu, który pewna kobieta wzięła i włożyła w trzy miary mąki, aż się wszystko zakwasiło”.
³⁴ To wszystko mówił Jezus tłumom w przypowieściach, a bez przypowieści nic im nie mówił. ³⁵ Tak miało się spełnić słowo Proroka:
Otworzę usta w przypowieściach, wypowiem rzeczy ukryte od założenia świata.

Wyjaśnienie przypowieści o chwaście

³⁶ Wtedy odprawił tłumy i wrócił do domu. Tam przystąpili do Niego uczniowie i prosili Go: „Wyjaśnij nam przypowieść o chwaście!” ³⁷ On odpowiedział: „Tym, który sieje dobre nasienie, jest Syn Człowieczy. ³⁸ Rolą jest świat, dobrym nasieniem są synowie królestwa, chwastem zaś synowie Złego. ³⁹ Nieprzyjacielem, który posiał chwast, jest diabeł; żniwem jest koniec świata, a żeńcami są aniołowie. ⁴⁰ Jak więc zbiera się chwast i spala ogniem, tak będzie przy końcu świata. ⁴¹ Syn Człowieczy pośle aniołów swoich: ci zbiorą z Jego królestwa wszystkie zgorszenia i tych, którzy dopuszczają się nieprawości, ⁴² i wrzucą ich w piec rozpalony; tam będzie płacz i zgrzytanie zębów. ⁴³ Wtedy sprawiedliwi jaśnieć będą jak słońce w królestwie Ojca swego. Kto ma uszy, niechaj słucha!

Przypowieść o skarbie i perle

⁴⁴ Królestwo niebieskie podobne jest do skarbu ukrytego w roli. Znalazł go pewien człowiek i ukrył ponownie. Uradowany poszedł, sprzedał wszystko, co miał, i kupił tę rolę. ⁴⁵ Dalej, podobne jest królestwo niebieskie do kupca, poszukującego pięknych pereł. ⁴⁶ Gdy znalazł jedną drogocenną perłę, poszedł, sprzedał wszystko, co miał, i kupił ją.

Przypowieść o sieci

⁴⁷ Dalej, podobne jest królestwo niebieskie do sieci, zarzuconej w morze i zagarniającej ryby wszelkiego rodzaju. ⁴⁸ Gdy się napełniła, wyciągnęli ją na brzeg i usiadłszy, dobre zebrali w naczynia, a złe odrzucili. ⁴⁹ Tak będzie przy końcu świata: wyjdą aniołowie, wyłączą złych spośród sprawiedliwych ⁵⁰ i wrzucą w piec rozpalony; tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
⁵¹ Zrozumieliście to wszystko?” Odpowiedzieli Mu: „Tak jest”. ⁵² A On rzekł do nich: „Dlatego każdy uczony w Piśmie, który stał się uczniem królestwa niebieskiego, podobny jest do ojca rodziny, który ze swego skarbca wydobywa rzeczy nowe i stare”.

Jezus w Nazarecie

⁵³ Gdy Jezus dokończył tych przypowieści, oddalił się stamtąd. ⁵⁴ Przyszedłszy do swego miasta rodzinnego, nauczał ich w synagodze, tak że byli zdumieni i pytali: „Skąd u Niego ta mądrość i cuda? ⁵⁵ Czyż nie jest On synem cieśli? Czy Jego Matce nie jest na imię Mariam, a Jego braciom Jakub, Józef, Szymon i Juda? ⁵⁶ Także Jego siostry czy nie żyją wszystkie u nas? Skądże więc ma to wszystko?” ⁵⁷ I powątpiewali o Nim. A Jezus rzekł do nich: „Tylko w swojej ojczyźnie i w swoim domu może być prorok lekceważony”. ⁵⁸ I niewiele zdziałał tam cudów, z powodu ich niedowiarstwa.