Biblia w rok – 16 stycznia

Czytania na 16 stycznia
Rdz 31 – 32
Ps 16
Łk 16

***

Rdz 31 – 32

Jakub opuszcza Labana

¹ Jakub słyszał, jak synowie Labana mówili: „Jakub zabrał wszystko, co posiadał nasz ojciec, i z mienia naszego ojca dorobił się całego tego majątku”. ² I widział Jakub, że Laban zmienił się wobec niego i nie był już taki jak przedtem. ³ Wtedy to Pan rzekł do Jakuba: „Wróć do ziemi twych przodków, do twego kraju rodzinnego, Ja zaś będę z tobą”. ⁴ Jakub, który był na pastwisku przy swej trzodzie, kazał wezwać do siebie Rachelę i Leę ⁵ i powiedział im: „Widzę po [wyrazie] twarzy waszego ojca, że nie jest on dla mnie taki jak dawniej, lecz Bóg mojego ojca był ze mną. ⁶ Wy same najlepiej wiecie, że choć z całych sił służyłem ojcu waszemu, ⁷ on jednak oszukiwał mnie i wielokrotnie zmieniał mi zapłatę; i tylko Bóg bronił mnie od krzywdy. ⁸ Gdy bowiem [ojciec wasz] mówił: Owce pstre będą twoją zapłatą, wszystkie rodziły się pstre; gdy zaś mówił: Cętkowane będą dla ciebie zapłatą – wszystkie rodziły się cętkowane. ⁹ I tak Bóg wydzielił część dobytku ojca waszego i dał ją mnie. ¹⁰ Bo gdy nadchodził czas parzenia się trzody, widziałem we śnie, jak samce pokrywające trzody były pstre, cętkowane i łaciate, ¹¹ i wtedy anioł Boga wołał na mnie we śnie: Jakubie, a gdy mu odpowiadałem: Słucham, ¹² mówił: Spójrz i przypatrz się: wszystkie samce pokrywające trzodę są pstre, cętkowane i łaciate; widzę bowiem, jak Laban z tobą postępuje. ¹³ Ja jestem Bóg z Betel, gdzie namaściłeś stelę i gdzie złożyłeś mi ślub. Teraz więc gotuj się do drogi, opuść ten kraj i wróć do twej rodzinnej ziemi!” ¹⁴ Na te słowa Rachela i Lea rzekły do niego: „Czy mamy ponadto jakiś udział w majątku naszego ojca? ¹⁵ Wszak obchodził się z nami jak z obcymi, bo nie tylko wziął za nas zapłatę, ale jeszcze obrócił na swój użytek naszą własność. ¹⁶Słusznie więc całe mienie, które Bóg oddzielił od mienia ojca naszego, należy do nas i do naszych synów. Teraz więc czyń to wszystko, co Bóg ci rozkazał!”
¹⁷ Wtedy Jakub powziął postanowienie i wsadził swe dzieci i żony na wielbłądy. ¹⁸ Zabrał wszystkie swe stada i całą majętność, którą zdobył – majątek własny, którego się dorobił w Paddan-Aram – i ruszył w drogę do swego ojca, Izaaka, do kraju Kanaan. ¹⁹ Gdy Laban poszedł strzyc owce, Rachela skradła mu posążki domowe. ²⁰ Jakub zaś wprowadził w błąd Labana Aramejczyka, nie dając mu poznać po sobie, że zamierzał uciec. ²¹ Tak więc uciekł on wraz z całym dobytkiem i rozpoczynając wędrówkę przeprawił się przez rzekę, a potem skierował się w stronę wyżyny Gilead.
²² A gdy na trzeci dzień Laban dowiedział się, że Jakub uszedł, ²³ zebrał swych krewnych i wyruszył za nim w pościg. Po siedmiu dniach dogonił go na wyżynie Gilead. ²⁴ Ale tejże nocy Bóg ukazał się we śnie Labanowi Aramejczykowi i rzekł do niego: „Bacz, abyś w rozmowie z Jakubem niczego od niego nie żądał”. ²⁵ Laban dogonił Jakuba, gdy ten rozbił swe namioty na tej wyżynie. Laban i jego krewni również rozbili namioty na wyżynie Gilead. ²⁶ I wtedy Laban rzekł do Jakuba: „Cóż uczyniłeś? Oszukałeś mnie i uprowadziłeś moje córki jak branki wojenne! ²⁷ Czemu uciekłeś potajemnie i okradłeś mnie? Nic mi nie powiedziałeś, a przecież odprawiłbym cię z weselem: z pieśniami, bębnami i cytrami!²⁸ Nawet nie dałeś mi ucałować mych wnuków i mych córek. Postąpiłeś nierozsądnie! ²⁹ Mógłbym teraz obejść się z wami surowo; ale Bóg ojca waszego tak mi powiedział ubiegłej nocy: Bacz, abyś w rozmowie z Jakubem niczego od niego nie żądał. ³⁰ Gdy już jednak ruszyłeś w drogę, bo tęskno było ci bardzo za rodziną twego ojca, to czemu skradłeś mi moje posążki?” ³¹ Jakub dał Labanowi taką odpowiedź: „Bałem się, myśląc, że mi siłą odbierzesz także i twoje córki. ³² Ten zaś, u którego znajdziesz swoje posążki, niech straci życie! W obecności krewnych naszych przeszukaj to, co jest przy mnie, i zabierz je sobie”. Nie wiedział bowiem Jakub, że to Rachela je skradła. ³³ Wszedł więc Laban do namiotu Jakuba, do namiotu Lei i dwóch niewolnic, lecz nic nie znalazł. Wyszedłszy z namiotu Lei, wszedł do namiotu Racheli. ³⁴ Rachela zaś wzięła przedtem posążki i włożyła pod siodło wielbłąda, i na nich usiadła. A gdy Laban, przeszukawszy cały namiot, nic nie znalazł, ³⁵ rzekła do ojca: „Nie bierz mi tego za złe, panie mój, że nie mogę wstać, gdyż mam kobiecą przypadłość”. Mimo więc poszukiwań, Laban nie znalazł posążków.
³⁶ Wtedy Jakub rozgniewał się i zaczął czynić gorzkie wyrzuty Labanowi tymi słowami: „Jakiż popełniłem występek i jaką nieprawość, że mnie ścigasz, ³⁷ że przetrząsasz wszystkie moje rzeczy? Cóż swojego znalazłeś wśród tych rzeczy, które są moimi? Połóż to wobec moich i twoich krewnych i niech oni powiedzą, kto z nas ma słuszność! ³⁸ Dwadzieścia lat byłem u ciebie. Twoje owce i kozy nie roniły. Baranów z twojej trzody nie jadałem. ³⁹ Rozszarpanej [przez dzikie zwierzę] sztuki nie przynosiłem ci; dawałem za to moją sztukę. Jeśli ci coś zostało skradzione czy to w dzień, czy w nocy, szukałeś u mnie. ⁴⁰ Bywało, że dniem trawił mnie upał, a nocą chłód spędzał mi sen z powiek. ⁴¹ Takie były owe dwadzieścia lat w służbie u ciebie! Służyłem ci czternaście lat za dwie twoje córki, a sześć lat – za trzodę. Ty zaś wielokrotnie zmieniałeś mi zapłatę. ⁴² Gdyby Bóg ojca mego, Bóg Abrahama – Ten, którego z bojaźnią czci Izaak, nie wspomagał mnie, to puściłbyś mnie teraz z niczym. Com wycierpiał i ilem się napracował rękami, Bóg widzi! On też zeszłej nocy zaświadczył”.
⁴³ Laban tak odpowiedział Jakubowi: „Wprawdzie są to moje córki i ich dzieci są moimi, trzoda – moją trzodą, i wszystko, co tu widzisz, jest moje, ale cóż mogę teraz uczynić moim córkom albo ich dzieciom, które one urodziły? ⁴⁴ Zawrzyjmy zatem obaj przymierze i niech [to] będzie świadectwo [zgody] między mną a tobą”. ⁴⁵ Wtedy Jakub wybrał jeden kamień i postawił jako stelę, ⁴⁶ a potem rzekł do swych bliskich: „Nazbierajcie kamieni!” Zebrali więc kamienie i ułożyli z nich kopiec, na którym zasiedli do posiłku. ⁴⁷ Laban nazwał to wzniesienie: Jegar Sahaduta, Jakub zaś: Galed. ⁴⁸ Laban przy tym dodał: „Niechaj ten pagórek będzie odtąd świadectwem [zgody] między mną a tobą”. Dlatego nazwał go Galed ⁴⁹ i Mispa, mówiąc: „Niechaj Pan czuwa nade mną i nad tobą, gdy się rozstaniemy! ⁵⁰ Gdybyś źle się obchodził z moimi córkami albo wziął sobie oprócz nich inne żony, to choć nie będzie nikogo z ludzi między nami, patrz: Bóg będzie świadkiem między mną a tobą!” ⁵¹ I rzekł jeszcze Laban do Jakuba: „Ten oto pagórek z kamieni i ta stela, które ustawiłem jako świadectwo [zgody] między mną a tobą, ⁵² będą świadectwem, że ani ja nie będę szedł obok tego pagórka do ciebie, ani ty nie będziesz szedł obok tego pagórka lub steli do mnie w złym zamiarze. ⁵³ Bóg Abrahama i Bóg Nachora, Bóg ich przodków, niechaj będzie naszym sędzią!” Jakub zaś przysiągł na Tego, którego z bojaźnią czcił Izaak, jego ojciec.
⁵⁴ A potem Jakub zabił na owej wyżynie zwierzęta na ofiarę, po czym zaprosił swych krewnych na posiłek. A gdy się posilili, ułożyli się do snu na tej wyżynie.

¹ Nazajutrz rano Laban ucałował swych wnuków i swe córki, pobłogosławił im i udał się w powrotną drogę do siebie.

Przygotowania do spotkania z Ezawem

² Jakub ruszył w dalszą drogę. A gdy go napotkali aniołowie Boga, ³ ujrzawszy ich, rzekł: „Jest to obóz Boży”. Nazwał więc to miejsce Machanaim.
⁴ Stąd Jakub wyprawił przed sobą posłów do swego brata Ezawa, do kraju Seir, czyli do Edomu, ⁵ dając im takie polecenie: „Powiedzcie panu memu Ezawowi tak: To mówi sługa twój, Jakub. Przebywałem u Labana i aż do tego czasu byłem nieobecny. ⁶ Nabyłem sobie woły, osły, trzodę, sługi i niewolnice. Pragnę więc przez posłów oznajmić o tym tobie, panie mój, abyś mnie darzył życzliwością”.
⁷ Posłowie wrócili z taką wiadomością: „Szliśmy do twego brata Ezawa; ale on też już idzie na twoje spotkanie z czterystu ludźmi”. ⁸ Jakub przeraził się tak bardzo, że aż mu się serce ścisnęło. Podzielił więc ludzi, których miał przy sobie, owce, woły i wielbłądy na dwa obozy, ⁹ myśląc sobie: „Jeśli Ezaw uderzy na jeden obóz i pobije go, drugi przynajmniej obóz ocaleje”. ¹⁰ A potem zaczął się modlić: „Boże Abrahama i Boże ojca mego Izaaka, Panie, który dałeś mi rozkaz: Wróć do twego kraju rodzinnego, gdzie będę ci świadczył dobro, ¹¹ nie jestem godzien wszelkiej łaskawości i wszelkiej szczerości, jakie nieustannie okazujesz Twemu słudze. Bo przecież tylko z laską w ręku przeprawiłem się [kiedyś] przez Jordan, a teraz mam dwa obozy. ¹² Racz więc ocalić mnie z ręki brata mego Ezawa, gdyż lękam się go, aby gdy przyjdzie, nie zabił mnie i matek z dziećmi. ¹³ Wszakże Tyś powiedział: Będę ci świadczył dobro i uczynię twe potomstwo [tak mnogie] jak ziarnka piasku na brzegu morza, których nikt zliczyć nie zdoła”.
¹⁴ A potem przenocował na tym miejscu i wziął z dobytku swego, jako dar dla brata swego Ezawa, ¹⁵ dwieście kóz i dwadzieścia kozłów, dwieście owiec i dwadzieścia baranów, ¹⁶ trzydzieści dojnych wielbłądzic wraz z ich źrebiętami, czterdzieści krów, dziesięć wołów, dwadzieścia oślic i dziesięć ośląt. ¹⁷ I oddał sługom swoim każde ze stad, mówiąc: „Będziecie szli przede mną w odstępach pomiędzy każdym stadem”. ¹⁸ Pierwszemu zaś słudze dał taki rozkaz: „Gdy cię spotka mój brat Ezaw i zapyta: Czyim jesteś sługą, dokąd idziesz i czyje jest to stado, które pędzisz, ¹⁹ odpowiesz: Sługi twego Jakuba; jest to dar posłany panu memu, Ezawowi, on zaś sam idzie za nami”. ²⁰ Taki sam rozkaz dał Jakub drugiemu, trzeciemu i wszystkim sługom, którzy mieli pędzić stada: „To, co wam powiedziałem, będziecie mówili Ezawowi, gdy go spotkacie, ²¹ dodając: Sługa twój, Jakub, idzie tuż za nami”. Myślał bowiem: „Przebłagam go darem, który mnie wyprzedzi; a gdy ja potem go zobaczę, może obejdzie się ze mną łaskawie”. ²² Wysłał więc ów dar przed sobą, a sam postanowił spędzić noc w obozowisku. ²³ Ale tej jeszcze nocy wstał i zabrawszy obie swe żony, dwie ich niewolnice i jedenaścioro dzieci, przeprawił się przez bród potoku Jabbok. ²⁴ A gdy ich przeprawił przez ten potok, przeniósł również [na drugi brzeg] to, co posiadał.

Walka Jakuba z aniołem

²⁵ Gdy zaś wrócił i został sam jeden, ktoś zmagał się z nim aż do wschodu jutrzenki, ²⁶ a widząc, że nie może go pokonać, dotknął jego stawu biodrowego i wywichnął Jakubowi ten staw podczas zmagania się z nim. ²⁷ A wreszcie rzekł: „Puść mnie, bo już wschodzi zorza!” Jakub odpowiedział: „Nie puszczę cię, dopóki mi nie pobłogosławisz!” ²⁸ Wtedy [tamten] go zapytał: „Jakie masz imię?” On zaś rzekł: „Jakub”. ²⁹ Powiedział: „Odtąd nie będziesz się zwał Jakub, lecz Izrael, bo walczyłeś z Bogiem i z ludźmi, i zwyciężyłeś”. ³⁰ Potem Jakub rzekł: „Powiedz mi, proszę, jakie jest Twe imię?” Ale on odpowiedział: „Czemu pytasz mnie o imię?” – i pobłogosławił go na owym miejscu.
³¹ Jakub dał temu miejscu nazwę Penuel, mówiąc: „Mimo że widziałem Boga twarzą w twarz, jednak ocaliłem me życie”. ³² Słońce już wschodziło, gdy Jakub przechodził przez Penuel, utykając na nogę.
³³ Dlatego Izraelici nie jadają po dzień dzisiejszy ścięgna, które jest w stawie biodrowym, gdyż Jakub został porażony w staw biodrowy, w to właśnie ścięgno.

PSALM 16(15)

Bóg najwyższym dobrem w życiu i po śmierci

¹ Miktam. Dawidowy.
Zachowaj mnie, Boże, bo chronię się u Ciebie,
² mówię Panu: „Tyś jest Panem moim;
nie ma dla mnie dobra poza Tobą”.
³ Ku świętym, którzy są na Jego ziemi,
wzbudził On we mnie miłość przedziwną!
⁴ Ci, którzy idą za obcymi [bogami],
pomnażają swoje boleści.
Nie wylewam krwi w ofiarach dla nich,
imion ich nie wymawiam swoimi wargami.
⁵ Pan częścią dziedzictwa i kielicha mego:
To właśnie Ty mój los zabezpieczasz.

⁶ Sznur mierniczy wyznaczył mi dział wspaniały
i bardzo mi jest miłe to moje dziedzictwo.
⁷ Błogosławię Pana, który dał mi rozsądek,
bo nawet nocami upomina mnie serce.
⁸ Stawiam sobie zawsze Pana przed oczy,
nie zachwieję się, bo On jest po mojej prawicy.

⁹ Dlatego się cieszy moje serce, dusza się raduje,
a ciało moje będzie spoczywać z ufnością,
¹⁰ bo nie pozostawisz mojej duszy w Szeolu
i nie dozwolisz, by wierny Tobie zaznał grobu.
¹¹ Ukażesz mi ścieżkę życia,
pełnię radości u Ciebie,
rozkosze na wieki po Twojej prawicy.

Łk 16

NIEBEZPIECZEŃSTWO BOGACTW

Obrotny rządca

¹ Powiedział też do uczniów: „Pewien bogaty człowiek miał rządcę, którego oskarżono przed nim, że trwoni jego majątek. ² Przywołał go do siebie i rzekł mu: „Cóż to słyszę o tobie? Zdaj sprawę z twego zarządu, bo już nie będziesz mógł być rządcą”. ³ Na to rządca rzekł sam do siebie: Co ja pocznę, skoro mój pan pozbawia mię zarządu? Kopać nie mogę, żebrać się wstydzę. ⁴ Wiem, co uczynię, żeby mię ludzie przyjęli do swoich domów, gdy będę usunięty z zarządu. ⁵ Przywołał więc do siebie każdego z dłużników swego pana i zapytał pierwszego: „Ile jesteś winien mojemu panu?” ⁶ Ten odpowiedział: „Sto beczek oliwy”. On mu rzekł: „Weź swoje zobowiązanie, siadaj prędko i napisz: pięćdziesiąt”. ⁷ Następnie pytał drugiego: „A ty ile jesteś winien?” Ten odrzekł: „Sto korcy pszenicy”. Mówi mu: „Weź swoje zobowiązanie i napisz: osiemdziesiąt”. ⁸ Pan pochwalił nieuczciwego rządcę, że roztropnie postąpił. Bo synowie tego świata roztropniejsi są w stosunkach z ludźmi podobnymi sobie niż synowie światłości.

Dobry użytek z pieniądza

⁹ Ja też wam powiadam: Pozyskujcie sobie przyjaciół niegodziwą mamoną, aby gdy [wszystko] się skończy, przyjęto was do wiecznych przybytków.
¹⁰ Kto w drobnej rzeczy jest wierny, ten i w wielkiej będzie wierny; a kto w drobnej rzeczy jest nieuczciwy, ten i w wielkiej nieuczciwy będzie. ¹¹ Jeśli więc w zarządzie niegodziwą mamoną nie okazaliście się wierni, prawdziwe dobro kto wam powierzy? ¹² Jeśli w zarządzie cudzym dobrem nie okazaliście się wierni, kto wam da wasze?
¹³ Żaden sługa nie może dwom panom służyć. Gdyż albo jednego będzie nienawidził, a drugiego miłował; albo z tamtym będzie trzymał, a tym wzgardzi. Nie możecie służyć Bogu i Mamonie”.

Faryzejska świętość

¹⁴ Słuchali tego wszystkiego chciwi na grosz faryzeusze i podrwiwali sobie z Niego. ¹⁵ Powiedział więc do nich: „To wy właśnie wobec ludzi udajecie sprawiedliwych, ale Bóg zna wasze serca. To bowiem, co za wielkie uchodzi między ludźmi, obrzydliwością jest w oczach Bożych.

Początek królestwa Bożego

¹⁶ Aż do Jana sięgało Prawo i Prorocy; odtąd głosi się Dobrą Nowinę o królestwie Bożym, i każdy gwałtem wdziera się do niego. ¹⁷ Lecz łatwiej niebo i ziemia przeminą, niż żeby jedna kreska miała odpaść z Prawa.

Nierozerwalność małżeństwa

¹⁸ Każdy, kto oddala swoją żonę, a bierze inną, popełnia cudzołóstwo; i kto oddaloną przez męża bierze za żonę, popełnia cudzołóstwo.

Bogacz i ubogi Łazarz

¹⁹ Żył pewien człowiek bogaty, który ubierał się w purpurę i bisior i dzień w dzień świetnie się bawił. ²⁰ U bramy jego pałacu leżał żebrak okryty wrzodami, imieniem Łazarz. ²¹ Pragnął on nasycić się odpadkami ze stołu bogacza; nadto i psy przychodziły i lizały jego wrzody. ²² Umarł żebrak, i aniołowie zanieśli go na łono Abrahama. Umarł także bogacz i został pogrzebany. ²³ Gdy w Otchłani, pogrążony w mękach, podniósł oczy, ujrzał z daleka Abrahama i Łazarza na jego łonie. ²⁴ I zawołał: „Ojcze Abrahamie, ulituj się nade mną i poślij Łazarza; niech koniec swego palca umoczy w wodzie i ochłodzi mój język, bo strasznie cierpię w tym płomieniu”. ²⁵ Lecz Abraham odrzekł: „Wspomnij, synu, że za życia otrzymałeś swoje dobra, a Łazarz przeciwnie, niedolę; teraz on tu doznaje pociechy, a ty męki cierpisz. ²⁶ A prócz tego między nami a wami zionie ogromna przepaść, tak że nikt, choćby chciał, stąd do was przejść nie może ani stamtąd do nas się przedostać”. ²⁷ Tamten rzekł: „Proszę cię więc, ojcze, poślij go do domu mojego ojca! ²⁸ Mam bowiem pięciu braci: niech ich przestrzeże, żeby i oni nie przyszli na to miejsce męki”. ²⁹ Lecz Abraham odparł: „Mają Mojżesza i Proroków, niechże ich słuchają!” ³⁰ „Nie, ojcze Abrahamie – odrzekł tamten – lecz gdyby kto z umarłych poszedł do nich, to się nawrócą”. ³¹ Odpowiedział mu: „Jeśli Mojżesza i Proroków nie słuchają, to choćby kto z umarłych powstał, nie uwierzą””.