Biblia w rok – 27 sierpnia

Czytania na 27 sierpnia
1 Księga Machabejska 15 – 16
Księga Przysłów 29
Apokalipsa św Jana 1

*****

1 Księga Machabejska 15 – 16

Antioch VII Sidetes królem

¹ Antioch, syn króla Demetriusza, wysłał z wysp morskich do arcykapłana i etnarchy Szymona i do ludu żydowskiego ² list następującej treści: „Król Antioch arcykapłanowi i etnarsze, a także narodowi żydowskiemu – pozdrowienie. ³ Ponieważ niektórzy złoczyńcy stali się panami królestwa naszych ojców, postanowiłem objąć królestwo w swoje posiadanie i przywrócić je do poprzedniego stanu. Zebrałem więc wiele wojska i przygotowałem okręty wojenne. ⁴ Postanowiłem wylądować w swym kraju i ukarać tych, którzy zniszczyli mój kraj i wiele miast mego królestwa zrównali z ziemią. ⁵ Teraz więc potwierdzam ci zwolnienie od wszystkich podatków, od których zwolnili cię ci królowie, którzy byli przede mną, a tak samo od wszystkich innych danin, od których cię zwolnili. ⁶ Pozwalam ci też bić własną monetę legalną dla twojego kraju. ⁷ Jerozolima i świątynia niech będą wolne, a niech przy tobie pozostanie wszelka broń, którą przygotowałeś, i te twierdze, które pobudowałeś i którymi władasz. ⁸ Darowuję ci wszystko, co jesteś winien królewskiemu skarbcowi i co na przyszłość królowi się będzie należało od dziś aż po wszystkie czasy. ⁹ Gdy zaś przywrócimy nasze panowanie, wtedy ciebie, naród twój i świątynię uczcimy wielkim odznaczeniem, tak że wasza chwała będzie jawna na całym świecie”.
¹⁰ W roku sto siedemdziesiątym czwartym wyruszył Antioch do kraju swych przodków, a wszyscy żołnierze przeszli do niego, tak że garść tylko pozostała przy Tryfonie. ¹¹ Antioch ścigał go, a on uciekał i przybył do Dory, która leży nad morzem. ¹² Wiedział bowiem, że spadło na niego nieszczęście, bo wojska go opuściły. ¹³ Antioch rozłożył się obozem pod Dorą. Było z nim sto dwadzieścia tysięcy wojowników i osiem tysięcy konnicy. ¹⁴ Otoczył miasto ze wszystkich stron, a okręty nacierały z morza. W ten sposób ścisnął miasto od strony lądu i od strony morza i nikomu nie pozwolił ani wyjść z niego, ani wejść.

Powrót poselstwa z Rzymu

¹⁵ Numeniusz razem z towarzyszami powrócił z Rzymu przywożąc listy do królów i do krajów. Było w nich napisane, co następuje: ¹⁶ „Konsul rzymski Lucjusz królowi Ptolemeuszowi – pozdrowienie. ¹⁷ Przybyli do nas posłowie żydowscy, przyjaciele nasi i sprzymierzeńcy, wysłani przez arcykapłana Szymona i lud żydowski w tym celu, aby odnowić dawno już zawartą przyjaźń i przymierze, ¹⁸ a przynieśli ze sobą złotą tarczę wagi tysiąca min. ¹⁹ Postanowiliśmy więc napisać do królów i do krajów, aby nie wyrządzali im nic złego, żeby nie walczyli przeciwko nim, przeciwko ich miastom ani przeciwko ich krajowi i żeby nie wspomagali tych, którzy będą z nimi prowadzili wojnę. ²⁰ Wydało nam się słuszne przyjąć od niech tę tarczę. ²¹ Jeżeli więc jacy przestępcy uciekną z ich kraju do was, wydajcie ich arcykapłanowi Szymonowi, żeby ich ukarał według swojego Prawa”.
²² Napisał tak samo do króla Demetriusza i do Attalosa, do Ariataresa, do Arsakesa ²³ i do wszystkich krajów: do Sampsamy, do Spartan, do Delos, do Mindos, do Sykionu, do Karii, do Samos, do Pamfilii, do Licji, do Halikarnasu, do Rodos, do Faselis, do Kos, do Side, do Arados, do Gortyny, do Knidos, do Cypru i do Cyreny. ²⁴ Odpis zaś tych listów posłał arcykapłanowi Szymonowi.

Antioch VII przeciwko Szymonowi

²⁵ Król Antioch leżał obozem koło Dory, na przedmieściu; sprowadzał do niego coraz to nowe oddziały, budował machiny oblężnicze i tak zamknął Tryfona, że ten nie mógł ani wyjść, ani wejść. ²⁶ Szymon zaś posłał mu do pomocy dwa tysiące wyborowych żołnierzy, srebra, złota i wiele broni. ²⁷ On jednak nie chciał tego przyjąć, a nawet unieważnił to, co poprzednio postanowił na jego korzyść; stał się jego nieprzyjacielem. ²⁸ Posłał też do niego Atenobiusza, jednego ze swych przyjaciół, ażeby się z nim rozmówić. Mówił on: „Wy zajmujecie Jafę, Gezer i zamek jerozolimski, które są miastami należącymi do mego królestwa. ²⁹ Ziemie ich spustoszyliście, dla kraju staliście się wielkim nieszczęściem i zawładnęliście jeszcze wielu miejscowościami w moim królestwie. ³⁰ Teraz więc oddajcie miasta, które zabraliście, i podatki z tych miejscowości, które opanowaliście poza granicami Judei, ³¹ albo też wypłacicie za nie pięćset talentów srebra, a za zniszczenie, jakiegoście się dopuścili, i za podatki od miast – drugie pięćset talentów. W przeciwnym wypadku przybędziemy i pobijemy was”.
³² Przyjaciel królewski, Atenobiusz, przybył do Jerozolimy. Gdy zobaczył bogactwo Szymona, stół, na którym stały złote i srebrne naczynia, oraz liczną służbę, nie mógł wyjść z podziwu. Kiedy wypowiedział, jakie są królewskie żądania, ³³ wtedy mu Szymon odpowiedział: „Ani nie przywłaszczyliśmy sobie kraju cudzego, ani nie wzięliśmy własności obcej, ale dziedzictwo naszych ojców, nad którymi nasi wrogowie niesprawiedliwie przez pewien czas panowali. ³⁴ Mając więc sposobność objęliśmy w posiadanie dziedzictwo naszych ojców. ³⁵ Co zaś do Jafy i Gezer, których żądasz, to one ludowi naszemu i krajowi wyrządzały wiele krzywdy. Wypłacimy za nie sto talentów”.
³⁶ Tamten nie rzekł mu ani słowa, tylko z gniewem powrócił do króla, odniósł mu tę odpowiedź i opowiedział o bogactwie Szymona i o wszystkim, co widział. Król więc zapłonął wielkim gniewem.

Wyprawa Kendebajosa przeciwko Judei

³⁷ Tryfon zaś dostał się na okręt i odpłynął do Ortozji. ³⁸ Wtedy król mianował Kendebajosa zastępcą wodza nadbrzeżnej krainy i oddał mu pod rozkazy piechotę i konnicę. ³⁹ Rozkazał mu rozbić swój obóz na granicy Judei. Rozkazał mu także odbudować Kedron, wzmocnić jego bramy i walczyć przeciwko ludności. Król zaś ścigał Tryfona. ⁴⁰ Kendebajos przybył do Jamnii i zaczął trapić lud: wpadał na obszar Judei, brał ludność do niewoli i mordował. ⁴¹ Odbudował też Kedron i umieścił tam jeźdźców oraz [inne] wojska, ażeby wypadali i przebiegali drogi Judei zgodnie z danym mu królewskim rozkazem.

¹ Wyruszył więc Jan z Gezer i opowiedział swemu ojcu Szymonowi, czego dokonał Kendebajos. ² Szymon więc przywołał dwóch najstarszych swoich synów, Judę i Jana, i powiedział do nich: „Ja, moi bracia i dom mojego ojca od młodości aż do dnia dzisiejszego walczyliśmy z nieprzyjaciółmi Izraela i wiele razy udało się naszymi rękami oswobodzić Izraela. ³ Teraz jestem już stary. Wy zaś dzięki miłosierdziu [Bożemu] jesteście w odpowiednim wieku. Stańcie na moim miejscu i na miejscu mojego brata. Wyjdźcie na wojnę w obronie naszego narodu, a pomoc z Nieba niech będzie z wami!” ⁴ Potem wybrał z kraju dwadzieścia tysięcy wojowników i jeźdźców, a oni wyruszyli przeciwko Kendebajosowi i przenocowali w Modin.
⁵ Rano wstali i wyruszyli na równinę, a oto naprzeciwko nich ogromne wojsko piesze, a także konnica. Pomiędzy nimi był potok. ⁶ Ze swoimi ludźmi rozłożył się [Juda] obozem naprzeciwko nich. Zauważył wtedy, że lud obawia się przeprawić przez potok. Przeprawił się więc pierwszy, a gdy jego żołnierze zobaczyli go, przeprawili się także za nim. ⁷Wtedy rozdzielił swoich ludzi, a konnicę postawił w środku piechoty. Nieprzyjaciele zaś mieli konnicę bardzo liczną. ⁸ Zagrano na trąbach i Kendebajos razem ze swoim wojskiem został pokonany. Spomiędzy nich padło wielu zabitych, a ci, którzy pozostali, schronili się do twierdzy. ⁹ Wtedy Juda, brat Jana, został także ranny. Jan zaś ścigał ich tak długo, aż przybył do Kedron, który tamten odbudował. ¹⁰ Inni pouciekali do wież, które były na polach Azotu. Spalił go więc, a spomiędzy nich padło blisko dwa tysiące ludzi. Wtedy spokojnie powrócił do Judei.

Śmierć Szymona

¹¹ Wodzem na równinie Jerycha był mianowany Ptolemeusz, syn Abubosa, który miał wiele srebra i złota, ¹² był bowiem zięciem arcykapłana. ¹³ Wyniosło się jego serce i zamierzał zdobyć władzę nad krajem. Umyślił więc podstępnie usunąć Szymona i jego synów. ¹⁴ Szymon objeżdżał miasta w kraju i opatrywał ich potrzeby. Do Jerycha przybył także on sam i jego synowie, Matatiasz i Juda, a było to w roku sto siedemdziesiątym siódmym, w jedenastym miesiącu, to jest w miesiącu Szebat. ¹⁵ Syn Abubosa podstępnie urządził dla nich przyjęcie w malutkiej twierdzy zwanej Dok, którą sam wybudował. Przygotował dla nich wiele napojów i ukrył tam żołnierzy. ¹⁶ Gdy Szymon i jego synowie byli już pijani, podniósł się Ptolemeusz, a jego zwolennicy pochwycili za broń przeciw Szymonowi, wtargnęli tam, gdzie była uczta, i zamordowali go razem z dwoma synami i kilkoma z jego drużyny. ¹⁷ W ten sposób dokonał haniebnej zdrady i złem odpłacił za dobro.
¹⁸ Wtedy Ptolemeusz napisał o tym do króla i posłał z prośbą, aby udzielił mu wojska do pomocy, a on odda mu ich kraj i miasta. ¹⁹ Innych posłał znów do Gezer, aby zamordowali Jana. Do tysiączników także rozesłał listy, żeby przyszli do niego, aby mógł im dać srebra i złota oraz inne podarunki. ²⁰ Jeszcze innych posłał, aby obsadzili Jerozolimę i górę świątynną. ²¹ Ktoś jednak pierwej pobiegł do Gezer i doniósł Janowi, że zginął jego ojciec i bracia oraz to, że: „Posłał, żeby zamordować także i ciebie”.
²² Gdy usłyszał o tym, przeraził się bardzo. Pochwycił też tych ludzi, którzy przyszli go zamordować, i zabił ich. Przekonał się bowiem, że oni chcieli go zamordować.
²³ Dalsze zaś dzieje Jana: jego walki i bohaterskie czyny, których dokonał, odbudowa murów, którą prowadził, i całe jego postępowanie, ²⁴ to wszystko jest spisane w rocznikach jego arcykapłaństwa, od chwili, kiedy po swoim ojcu został arcykapłanem.

Księga Przysłów 29

¹ Człowiek, mimo upomnień uparty
nagle dozna klęski – nie ma dla niego leku.
² Gdy prawi przy władzy – cieszy się naród;
naród wzdycha – gdy rządzi występny.
³ Kto mądrość kocha – ten ojca raduje,
kto z nierządnicami przestaje, dobra roztrwoni.
⁴ Król państwo umacnia sprawiedliwością,
niszczy je ten, kto podatkami uciska.
⁵ Kto schlebia kłamliwie bliźniemu,
na nogi mu sidła zastawia.
⁶ W grzechu złego człowieka – pułapka,
prawy raduje się, cieszy.
⁷ Uczciwy rozumie sprawę ubogich,
występny nie ma zrozumienia.
⁸ Zuchwali miasto podniecą,
a prawi gniew uspokoją.
⁹ Gdy mądry spiera się z głupim,
ten krzyczy i śmieje się: nie ma pojednania.
¹⁰ Krwiożercy nienawidzą czystego,
uczciwi o jego życie się troszczą.
¹¹ Głupi ujawnia cały swój gniew,
mądry go w końcu uśmierza.
¹² Jeżeli władca zważa na kłamstwa,
to wszyscy dworzanie nieprawi.
¹³ Spotyka się biedny z ciemięzcą,
Pan obydwu oczy oświeca.
¹⁴ Król w rządach troskliwy o biednych
tron swój umocni na zawsze.
¹⁵ Rózga i karcenie udziela mądrości;
chłopiec pozostawiony sobie jest wstydem dla matki.
¹⁶ Gdy występni się mnożą, to i złości się mnożą,
lecz prawi upadek ich ujrzą.
¹⁷ Karć syna: kłopotów ci to zaoszczędzi
i pociechą twej duszy się stanie.
¹⁸ Gdy nie ma widzenia, naród się psuje,
szczęśliwy, kto Prawa przestrzega.
¹⁹ Słowami nie poprawi się sługi,
bo rozumie, a nie odpowiada.
²⁰ Widziałeś człowieka gadatliwego?
Więcej nadziei w głupim niż w takim.
²¹ Kto sługę rozpuści za młodu,
ten w końcu z uporem się spotka.
²² Gniewliwy kłótnie wszczyna,
zapalczywy mnoży grzechy.
²³ Człowieka poniża jego pycha,
pokorny zdobędzie uznanie.
²⁴ Uczestnik kradzieży – wrogiem swej duszy,
słysząc przekleństwa – nie wydaje.
²⁵ Strach przed człowiekiem to sidło,
kto ufa Panu, bezpieczny.
²⁶ Wielu szuka względów u władcy,
lecz Pan osądzi każdego.
²⁷ Niegodziwiec jest wstrętny dla prawych,
dla nieprawych wstrętny jest uczciwy.

Apokalipsa św. Jana 1

PROLOG

¹ Objawienie Jezusa Chrystusa,
które dał Mu Bóg,
aby ukazać swym sługom, co musi stać się niebawem,
a On wysławszy swojego anioła
oznajmił przez niego za pomocą znaków
słudze swojemu Janowi.
² Ten poświadcza, że słowem Bożym
i świadectwem Jezusa Chrystusa
jest wszystko, co widział.
³ Błogosławiony, który odczytuje, i którzy słuchają słów Proroctwa,
a strzegą tego, co w nim napisane,
bo chwila jest bliska.

LISTY „DO SIEDMIU KOŚCIOŁÓW, KTÓRE SĄ W AZJI”

Adres

⁴ Jan do siedmiu Kościołów, które są w Azji:
Łaska wam i pokój
od Tego, Który jest, i Który był i Który przychodzi,
i od Siedmiu Duchów, które są przed Jego tronem,
⁵ i od Jezusa Chrystusa, Świadka Wiernego,
Pierworodnego umarłych
i Władcy królów ziemi.
Temu, który nas miłuje
i który przez swą krew uwolnił nas od naszych grzechów,
⁶ i uczynił nas królestwem – kapłanami dla Boga i Ojca swojego,
Jemu chwała i moc na wieki wieków! Amen.
⁷ Oto nadchodzi z obłokami,
i ujrzy Go wszelkie oko i wszyscy, którzy Go przebili.
I będą Go opłakiwać wszystkie pokolenia ziemi.
Tak: Amen.
⁸ Jam jest Alfa i Omega, mówi Pan Bóg,
Który jest, Który był i Który przychodzi,
Wszechmogący.

Widzenie wstępne

⁹ Ja, Jan, wasz brat
i współuczestnik w ucisku i królestwie, i wytrwałości w Jezusie,
byłem na wyspie, zwanej Patmos,
z powodu słowa Bożego i świadectwa Jezusa.
¹⁰ Doznałem zachwycenia w dzień Pański
i posłyszałem za sobą potężny głos
jak gdyby trąby
¹¹ mówiącej:
„Co widzisz, napisz w księdze
i poślij siedmiu Kościołom:
do Efezu, Smyrny, Pergamonu, Tiatyry, Sardów, Filadelfii i Laodycei”.
¹² I obróciłem się, by widzieć, co za głos do mnie mówił;
a obróciwszy się, ujrzałem siedem złotych świeczników,
¹³ i pośród świeczników kogoś podobnego do Syna Człowieczego,
obleczonego [w szatę] do stóp
i przepasanego na piersiach złotym pasem.
¹⁴ Głowa Jego i włosy – białe jak biała wełna, jak śnieg,
a oczy Jego jak płomień ognia.
¹⁵ Stopy Jego podobne do drogocennego metalu,
jak gdyby w piecu rozżarzonego,
a głos Jego jak głos wielu wód.
¹⁶ W prawej swej ręce miał siedem gwiazd
i z Jego ust wychodził miecz obosieczny, ostry.
A Jego wygląd – jak słońce, kiedy jaśnieje w swej mocy.
¹⁷ Kiedym Go ujrzał,
do stóp Jego upadłem jak martwy,
a On położył na mnie prawą rękę, mówiąc:
„Przestań się lękać!
Jam jest Pierwszy i Ostatni ¹⁸ i żyjący.
Byłem umarły, a oto jestem żyjący na wieki wieków
i mam klucze śmierci i Otchłani.
¹⁹ Napisz więc to, co widziałeś,
i to, co jest, i to, co potem musi się stać.
²⁰ Co do tajemnicy siedmiu gwiazd, które ujrzałeś w mojej prawej ręce,
i co do siedmiu złotych świeczników:
siedem gwiazd – to są Aniołowie siedmiu Kościołów,
a siedem świeczników – to jest siedem Kościołów.